Προφορική συνέντευξη

του κ. Δημητρίου Γκούρλια

στις μαθήτριες: Ιωάννα Ζάχου, Βαρβάρα Ιωαννίδη, Εστέρα Καμπάση

και Μάρτζυ Γκούρλια.

Απομαγνητοφώνηση:Μάρτζυ Γκούρλια.

1) Γειά σας.

Γειά σας.

2) Πώς ονομάζεστε;

Λέγομαι:    Γκούρλιας Δημήτριος.

3) Πού  γεννηθήκατε;

Εδώ στο Αγρίνιο.

4) Πότε;

Το 1996.

5) Εργαστήκατε στον καπνό;

Ναι, εργάστηκα, γιατί εκεί γεννήθηκα και οι δικοί μου έβαζαν καπνά. Έτσι εγώ, περίπου μέχρι 20 χρονών δούλευα στα καπνά.

6) Τι ακριβώς; Εργαστήκατε στα χωράφια ή στις καπναποθήκες;

Και στα χωράφια καλλιεργούσα, γιατί ήταν η δουλειά του πατέρα μου για πολλά χρόνια, αλλά βρέθηκα και στις καπναποθήκες για δυο περίπου χρόνια.

7) Πώς ήταν η εργασία σας;Μπορείτε να μας περιγράψετε; Και στις καλλιέργειες και στις καπναποθήκες.

Οι καλλιέργειες ήταν εντελώς διαφορετικές, απ' ότι γίνεται σήμερα. Όλα γινότανε με το χέρι, δεν υπήρχαν πολλά μηχανήματα. Μαζεύαμε τον καπνό, τον φυτεύαμε πρώτα, τον σκαλίζαμε, που ήταν πολύ κουραστικό, τον αρμαθιάζαμε με βελόνα και τον απλώναμε για να ξεραθεί.

Στις αποθήκες, ήταν και αυτή πολύ σκληρή δουλειά, υπήρχαν πάρα πολλά καπνά, γιατί η περιοχή έβγαζε καπνά, ο κόσμος δούλευε. Υπήρχαν πολλές αποθήκες: Παπαστράτου, Hλιού, Γεωργιάδη. Συγκέντρωναν τα καπνά οι γυναίκες, έφτιαχναν τις αρμάθες, οι άντρες γύριζαν τα δέματα, ήταν σκληρή δουλειά.

8) Στην καπναποθήκη εργαζόταν πολλοί; Άντρες; Γυναίκες;παιδιά;

Πάρα πολύς κόσμος! Παιδιά όχι, θα έλεγα πολλοί άντρες και γυναίκες.

9) Υπήρχαν εκεί εργαλεία και μηχανήματα;

Στις αποθήκες Παπαστράτου και Γεωργιάδη, υπήρχαν μηχανήματα, γιατί φτιάχνανε το χαρμάνι για να γίνει τσιγάρο. Σε άλλες δεν υπήρχαν. Ανάλογα τι έφτιαχναν, άλλοι τα ετοίμαζαν για να γίνουν τσιγάρα και να τα στείλουν στην Αθήνα, άλλοι απλά τα συντηρούσαν.

10) Ποιές συνθήκες ήταν στην καπναποθήκη;

Ήταν συνθήκες όχι δύσκολες, αλλά συνθήκες που κάποιος σήμερα θα έλεγε δύσκολες. Δηλαδή, όταν ήταν σε έξαρση τα καπνά, το καλοκαίρι ή μετά που τα παίρνανε, υπήρχαν τρίωρες βάρδιες, ο κόσμος δούλευε συνέχεια, αλλά δούλευε όμως με μεράκι και αγάπη. Δεν υπήρχαν πολλά μηχανήματα και υπήρχε πολύ χειρωνακτική εργασία.

11) Είχαν επιπτώσεις στην υγεία των εργαζομένων;

Ναι, εκεί που υπήρχε η συντήρηση των καπνών και η συγκέντρωση, τα πότιζαν με φάρμακο για να συντηρηθούν κλπ. και τα φάρμακα αυτά, ήταν όλα δηλητηριώδης και δακρυγόνα.

12) Ποιες οι σχέσεις μεταξύ σας με τα αφεντικά;

Καλές σχέσεις. Ο ένας βοηθούσε τον άλλον. Αν μπορούσε να τον εξυπηρετήσει θα τον εξυπηρετούσε. Τώρα με τα αφεντικά, την δουλειά τους ήθελαν να κάνουν.

13) Πληρωνόσασταν ικανοποιητικά;

Για την εποχή εκείνη, εγώ όσο καιρό δούλεψα, θα έλεγα καλά τα λεφτά σε σχέση με την αγοραστική δύναμη των χρημάτων.

14) Απεργίες κάνατε;

Όχι.

15) Θα θέλατε να ανοίξουν σήμερα οι καπναποθήκες;

Εγώ θα ήθελα να ανοίξουν.Γιατί για να ανοίξουν οι καπναποθήκες, σημαίνει ότι θα υπάρχουν καπνά να πάρουνε. Που σημαίνει, ότι ο κόσμος θα δουλέψει πάλι, θα καλλιεργήσει. Ο πρωτογενής τομέας θα ξεκινήσει να δουλεύει. Μετά οι αποθήκες για να συντηρηθούν θέλουν εργαζομένους, οπότε θα δουλέψει κόσμος και γενικά οι καπναποθήκες είναι μια οικονομική άνεση σε κάθε περιοχή. Τότε που σταμάτησαν τα καπνά από το Αγρίνιο, άρχισε η πόλη να νεκρώνει και φτώχυνε ο κόσμος.

16) Τι γνωρίζετε για την οικογένεια Παπαστράτου;

Η οικογένεια Παπαστράτου είναι από το Αγρίνιο, τώρα δεν ζει κανείς. Ήταν τέσσερα αδέρφια, ξεκίνησαν με εμπόριο καπνού και σιγά σιγά άνοιξαν το εργοστάσιο για να φτιάχνουν τσιγάρα. Έγιναν πάρα πολύ πλούσιοι, έβγαλαν γνωστές  μάρκες που ήταν πολύ καταναλώσιμες και είναι δωρητές στο Αγρίνιο με σημαντική άποψη, γιατί έδωσαν πολλά, έφτιαξαν πάρα πολλά έργα, γυμνάσια, πάρκο, Παπαστράτειο Μέγαρο και τόσα άλλα.

17) Πείτε μας κάποια πράγματα για τις δικέςτους καπναποθήκες στη Μεγάλη Χώρα

Οι καπναποθήκες των αδελφών Παπαστράτου, είναι λίγο μετά την Μεγάλη Χώρα, είναι μια τεράστια έκταση. Τον καιρό που δούλευαν οι καπναποθήκες Παπαστράτου, δούλευε πάρα πολύς κόσμος, έπαιρνε μεγάλη ποσότητα καπνών και διακινούσε μεγάλη ποσότητα καπνών. Ήτανε τεράστιος ο όγκος των καπνών που είχε μέσα και εξάλου, εδώ στο Αγρίνιο γινόταν ένα πρώτου είδους στον καπνό, δηλαδή μια προσπάθεια για να γίνουν τσιγάρα. Άνοιγαν τα δέματα και ετοίμαζαν τα χαρμάνια για να γίνουν τσιγάρα, ήταν μια προεργασία δηλαδή.

18) Έχω ακούσει, ότι ήταν μια σημαντική παραγωγική μονάδα. Σωστά;

Πάρα πολύ.

19) Γιατί το πιστεύετε αυτό;

Γιατί έπαιρνε καπνά από την πόλη μας από την ευρύτερη περιοχή, ο κόσμος δηλαδή καλλιεργούσε τα καπνά και τα πουλούσε, που σημαίνει ότι πληρωνότανε. Μετά τα καπνά για να διακινηθούν, γίνονταν μια προεργασία για να γίνει η παραγωγή, δούλευε πάρα πολύς κόσμος και όλος αυτός ο πλούτος έμεινε στη πόλη και τα χρήματα του παραγωγού και τα χρήματα του εργαζόμενου.

20) Τι ακριβώς έχουν δωρήσει στην  πόλη μας;

Έχουν φτιάξει πάρα πολλά πράγματα: το πάρκο, τα γυμνάσια, τη βιβλιοθήκη, το Παπαστράτιο Μέγαρο που έγινε στο συντριβάνι, κτίρια που τα έδωσαν στον Δήμο, πάρα πολλά πράγματα.

21) Η πόλη τους τιμούσε; Και με ποιο τρόπο;

Ναι, πριν πολά χρόνια γινόταν μία εκδήλωση στο Αγρίνιο που λεγόταν Παπαστράτεια, ήταν ότι ποιο σημαντικό και ιερό γινόταν στην πόλη. Γινόταν πάντα μόλις τελείωναν τα σχολεία,   στο 1ο γυμνάσιο που είναι το πάρκο και κρατούσε για μια εβδομάδα, από Δευτέρα μέχρι Κυριακή. Γινόντανε χορευτικές, μουσικές εκδηλώσεις, καλλιτεχνικές, ήταν ένα πολύ σημαντικό γεγονός για την πόλη, η οποία φτώχυνε σταματώντας να γίνονται Παπαστράτεια.

22) Αξίζουν να χαρακτηρίζονται ως ευεργέτες;

Αξίζουν πάρα πολύ!

23) Ποιές ήταν οι επιδράσεις όλων αυτών στο Αγρίνιο;

Οι επιδράσεις ήταν, ότι στο Αγρίνιο δεν μπορεί να λέει ότι έχω ένα πάρκο, ένα Παπαστράτειο Μέγαρο, μία βιβλιοθήκη, σχολεία, ακίνητα που λείπουν στο Δήμο, κτήματα ή εκτάσεις που λείπουν. Όλα αυτά, ήταν των αδελφών Παπαστράτου τα οποία τα δώρισαν στον Δήμο Αγρινίου  για να τα εκμεταλλευτεί.

24) Θεωρείται πως τον τελευταίο καιρό έχουμε ανάγκη από δωρεές και τέτοιου είδους ενέργειες;

Και πριν, αλλά τον τελευταίο καιρό πάρα πολύ, διότι  η οικονομική κατάσταση της χώρας μας δεν είναι αυτή που πρέπει. Υπάρχουν προβλήματα οικονομικά, το κράτος δεν μπορεί να βοηθήσει τους Δήμους να κάνουν διάφορα πράγματα και σαφώς όταν υπάρχει κάποιος ευεργέτης και βοηθάει την πόλη του ή το χωριό του, αυτό είναι καλό και για την πόλη και για το χωριό.

25) Ευχαριστούμε πολύ για τη βοήθειά σας!!!

Να είστε καλά.