Κυριακή 30 Μαρτίου 2014

Συνέντευξη  του   κ.   Ανδρέα    Τριαντάφυλλου, καθηγητή Αγγλικής Φιλολογίας,
στους  μαθητές : Γρηγόρη   Αρκουμάνη και Θεόδωρο  Κακκαβά.

1)  Πώς  ονομάζεστε;
Ονομάζομαι    Ανδρέας  Τριαντάφυλλος
2)   Πού  γεννηθήκατε  και   πότε;
Γεννήθηκα  στην  πόλη του  Αγρινίου  το  έτος   1952
3)  Τι   γνωρίζετε   για  την  οικογένεια   Παπαστράτου;  [  οικογένεια  -  μέλη  - επαγγέλματα].
Το  όνομα  ‘’ Παπαστράτος  ‘’  προέρχεται   από  τον  παπά -  Στρατή    που  ήρθε  στο   Αγρίνιο   στις  αρχές   του   19ου  αιώνα  .  Τα   εγγόνια  του  ιερέα  , παιδιά  του  Αναστασίου   και  της  Χαρίκλειας    είναι    οι   γνωστοί     ΑΦΟΙ  ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΥ    και   αυτοί   κατά  ηλικία  είναι  :   Επαμεινώνδας   ,  Ιωάννης  ,  Σωτήριος  και   Ευάγγελος   [ προτομές   όλης   της   ανωτέρω   οικογένειας   βρίσκονται   στο    Παπαστράτειο    πάρκο   και  δη  από  την  κυρία  είσοδο . ..]    
4)   Πείτε  μας   κάποια   πράγματα    για   τις   καπναποθήκες    τους  .   Ήταν   μία  επιτυχής   επιχείρηση ;
  Ο   Ευάγγελος  Παπαστράτος   ήταν  αυτός  που   πρώτος   αφού   τελείωσε  το  σχολαρχείο
ασχολήθηκε   με  το  εμπόριο   καπνού   στις   αρχές   του  20ου   αιώνα  . Οι  δουλειές  πήγαιναν     αρκετά    καλά   και  αργότερα   μεγάλωσαν  με  την  συμμετοχή   και  των   αδελφών   του  . Ένεκα   τούτου   η  έδρα   τους    μεταφέρθηκε   στην   Αθήνα  
Μεταξύ   των  ετών  1926  και   χτίστηκαν   οι  μεγάλες    αποθήκες    καπνού   στο  Αγρίνιο  [διατηρητέες   σήμερα]    και   αργότερα   έγιναν   και  άλλες   αποθήκες   και  εργοστάσια  στον   Πειραιά.  
Η  εταιρεία  της   οικογένειας   έγινε   η  σημαντικότερη   βιομηχανία  τσιγάρων   της   χώρας  και  έτσι  έκανε  γνωστό   τον  καπνό  του  Αγρινίου   και  στο  εξωτερικό .

5)  Τι   ακριβώς   έχουν   δωρίσει  στην  πόλη  μας  ;
Οι  αδελφοί   Παπαστρατου  πάντοτε  φρόντιζαν  για  την  γενέθλια  πόλη   τους  και  την  βοήθησαν  με  πλήθος    έργων .

Οι   αδελφοί    Παπαστράτου   ίδρυσαν    το   1928  την  ηλεκτρική    εταιρεία   -  τα  Παπαστράτεια    εκπαιδευτήρια   (5ο  Δημ . σχολείο    και   1ο   γυμνάσιο  ) –  το  Παπαστράτειο    Δημοτικό  πάρκο   -  το    Αρχαιολογικό    Μουσείο   -  την   Παπαστράτειο   Δημοτική   Βιβλιοθήκη   -  την   Γλυπτοθήκη    ‘’  Καπράλου  ‘’   καθώς    επίσης   και   το   Παπαστράτειο   Μέγαρο   ( πλατεία    Συντριβανίου   / Γ.Ε.Α)
Στις   11.11.2004  , η   Ανώνυμη   εταιρεία    Αξιοποίησης     Ακινήτων    δώρισε  στον   Δήμο   Αγρινίου    το   Σύγχρονο   κτήριο   των   καπναποθηκών   εμβαδού    9.835m2   που   κατασκευάστηκε  το   1969.    Προσφάτως    δωρήθηκε   στην   πόλη   του   Αγρινίου    κ’  το   παλαιό  κτήριο   των   καπναποθηκών .

6)  Αξίζουν    να    χαρακτηρίζονται   ως   ευεργέτες  ;        
Οι   πρώτες  κι  οι  πιο  σύγχρονες   πινακίδες   οδών    όριζαν   την  οδό  Παπαστράτου  ως    οδός  :    ``  Δωρητών``  : Αφών  Παπαστρατου ``
Φυσικά   υπήρξαν   μεγάλες    Αντιδράσεις    και   ορθώς    αντικαταστάθηκαν   με  το
``  Σχετικά``     σωστό  :  <<   ευεργετών   :  ΑφΩΝ     ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΥ»  .
Ουσιαστικά   και    αυτό   είναι   λάθος    διότι   οι    ΑΦΟΙ    ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΥ    δεν  είναι    ευεργέτες     απλά   ,  αλλά   είναι    ``  ΜΕΓΑΛΟΙ   ΕΥΕΡΓΕΤΕΣ``!

7)   Πιστεύετε    πως   όλες   οι   ενέργειες     τους    είχαν     σημαντική     επίδραση   στο      Αγρίνιο   όσον   αφορά     τον   πολιτισμό  ;

Βεβαίως   οι   ΑΦΟΙ   ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΥ    είχαν   σημαντική   επίδραση   στον  πολιτισμό    του   Αγρινίου   .
Δεν   πρέπει    άλλωστε   να  ξεχνάμε    τα   τότε   γνωστά   3 Π - που   τα  γνώριζε   όλη  η   Ελλάδα  -  
Παπαστράτος   -  Παναιτωλικός  -  Πάρκο   .

8)      Τι    γνωρίζετε    για   τα   Παπαστράτεια ;   

Τα    Παπαστράτεια    άρχισαν    σαν   αθλητικές     εκδηλώσεις    μίας (1)     ημέρας   το  1955.
Αργότερα    διαρκούσαν  εννέα  (09)  ημέρες   και  εκτός   των  αθλητικών    εκδηλώσεων   υπήρχαν  και    καλλιτεχνικές     εκδηλώσεις   -  χοροί   που   έπαιρναν    μέρος    και    από    άλλα   ευρωπαϊκά    κράτη   -  θεατρικές   παραστάσεις   -  εκθέσεις   ζωγραφικής   -  μουσικές    εκδηλώσεις   και   άλλες   φυσικά   εκδηλώσεις.  

9)   Θα   θέλατε   να   ανοίξουν   σήμερα   οι   καπναποθήκες ;
Ναι , βεβαίως . Θα   πρέπει   απαραίτητα   να   γίνει   ένα   Μουσείο   καπνού  και  γενικά   να   δοθούν   για   χρήσεις   πολιτισμού  ,  χωρίς  αυτό   να  σημαίνει  ότι  δεν  θα  μπορούσαν   εκεί   να  γίνουν   και  άλλα   σπουδαία   πράγματα  .

10)   Θεωρείτε    πως   σήμερα   έχουμε   ανάγκη    από   τέτοιον   είδους   δωρεές   και   ευεργεσίες  ;
Σήμερα  ,  περισσότερο   από  κάθε   άλλη   φορά  ο τόπος   έχει   ανάγκη   από  τέτοιου   είδους    ευεργέτες    .  Να  μην  ξεχνάμε  άλλωστε  ότι  και  η  σύγχρονη  ,  μετά   το  1821   ,  Ελλάδα    πάνω   σε  τέτοιον   είδους    ανθρώπους    στηρίχθηκε   για  να   φτιάξει   ότι   έφτιαξε   .

11)   Εσείς  έχετε   κάποιον   γνωστό   ή  φίλο   σας   που  δούλευε   στις   καπναποθήκες    ή   στα  χωράφια  .
Αρκετά   γνωστά   άτομα   δούλευαν   στις  καπναποθήκες   και  φυσικά   στα  χωράφια.

12)     Θα  μπορούσατε  να  περιγράψετε   την εργασία  τους  ;
Δεν  θα  μπορούσα  να  κάνω  / περιγράψω   αρκετά   καλά   την  εργασία   τους   γι’ αυτό  και    το  αποφεύγω   .

13)       Εργάζονταν  πολλοί    άνθρωποι   στις   καπναποθήκες   ;  Άνδρες   ,  Γυναίκες   ή  και  παιδιά  ;
Το  1995   απασχολούνταν   70.000   αγρότες    με  τον  καπνό   και  10.000  στην   κατεργασία   και   στην  βιομηχανία   καπνού  .  Για   τις   υπόλοιπες   χρονικές    περιόδους    δεν     γνωρίζω   επακριβώς     πόσοι    εργάζονταν  .

14)   Ποιες   ήταν   οι   σχέσεις   του   με  τα   αφεντικά   του ς ;
Απ ‘  ότι   γνωρίζω   οι  σχέσεις   των   εργαζομένων  με  τα  αφεντικά   τους  Αφοί  Παπαστράτου     ήταν   από   πάρα   πολύ   καλές  μέχρι  Άριστες  .  Είχε  δημιουργηθεί  τέτοια   σχέση   που  οι   Αφοί    παπαστράτου     προίκιζαν    Ανύπανδρα   κορίτσια  ,  κ.λ.π.
15)   Πληρώνονταν    ικανοποιητικά   ; και   κάθε  πότε ;
Απ  ‘  ότι  γνωρίζω   πληρωνόταν   ικανοποιητικά,   το   κάθε    πότε  δεν   το  γνωρίζω  .

15 )   -Σας ευχαριστούμε  πολύ  για τη συνέντευξη που μας παραχωρήσατε! Θα την αξιοποιήσουμε στο Πολιτιστικό Πρόγραμμα που έχουμε.

Ο ΚΑΠΝΟΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
Ήταν πικρή, μαρτυρική δουλειά, τα καπνά!
«   Η σοδειά ενός χρόνου ήθελε τόση δουλειά, όση χρειάζεται και για να μεγαλώσει κανείς ένα παιδί από την κούνια στην παντρειά.
Καημός το χωράφι,  καημός οι φόροι, καημός τ’ αλέτρι, καημός η βροχή, καημός τα φυντάνια, καημός η σπορά, το τσάπισμα, το αρμάθιασμα, το στέγνωμα, η φύλαξη, το τέγκιασμα.
Καημός να κοκκινίζει το πρόσωπό σου και ν’ ανοίγεις την παλάμη δεξιά-αριστερά για να βρεις λεφτά και να ζήσεις ώσπου να μεγαλώσουν τα καπνά, καημός το χρέος, οι τόκοι!
Έντεκα μήνες! Έντεκα μήνες ολάκερη η φαμελιά σου, η γριά μάνα σου, ο γέρος πατέρας σου, το αγόρι, το κορίτσι σου μόλις περάσουν τα τέσσερα, η γυναίκα σου, όλοι θα παλεύετε, θ’ αγωνίζεστε χωρίς να μετράτε τις ώρες, και στο τέλος το πρόσωπό σας δε θα γελάσει ποτέ!..»            Νετζατή Τζούμαλι

   

Τρίτη 18 Μαρτίου 2014

Ο ΔΕΚΑΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΥ!
Γράφει η Μαρία Ν. Αγγέλη, φιλόλογος


Πριν από χρόνια, για τις ανάγκες μιας προσωπικής έρευνας, είχα διαβάσει το βιβλίο του  καπνέμπορου και καπνοβιομήχανου, Ευάγγελου Παπαστράτου  με τίτλο:
Η Δουλειά κι ο Κόπος της.
Πρόκειται για ένα σχεδόν αυτοβιογραφικό κείμενο, που δίνει χρήσιμα στοιχεία για την οργάνωση του καπνεμπορίου και της καπνεπεξεργασίας. Στοιχεία από το 1896 που άρχισε να δουλεύει, δωδεκάχρονο παιδί, μέχρι το 1964, ογδοντάχρονος πια, που εκδίδει το βιβλίο του.
Φέτος, για τις ανάγκες του Πολιτιστικού προγράμματος - Αφιερώματος στην οικογένεια Παπαστράτου,  ξαναδιάβασα το βιβλίο και βρήκα αρκετά σημαντικά τα συμπεράσματα του συγγραφέα του.
Συμπεράσματα ζωής, που ο ίδιος καταγράφει με απλά και κατανοητά λόγια. Τονίζει βέβαια, ότι δεν φιλοδοξεί να γίνει δάσκαλος, αλλά θέλει να αφηγηθεί τι του έμαθε η ζωή και ίσως αυτά είναι χρήσιμα στους νέους.
Συνόψισα και αρίθμησα τα συμπεράσματα αυτά  και έτσι προέκυψε ο Δεκάλογος του Παπαστράτου!
Νομίζω, πως έτσι θα γίνουν ευκολότερα κατανοητά από τους μαθητές μας.
Σας  τα αναφέρω:
Πρώτο: «Το πρώτο που έμαθα στη ζωή μου είναι η οικογενειακή σύμπνοια και αλληλεγγύη…»
Ο Ευάγγελος εκτιμά τη σύμπνοια και αγάπη ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας. Χάρη σ’ αυτή την αγάπη, το μόνοιασμα και την αρμονική συνεργασία,  οι αδελφοί Παπαστράτου: Σωτήρης,  Γιάννης, Επαμεινώνδας και Ευάγγελος πέτυχαν αυτή την ανοδική πορεία …
Η  αγάπη και η συνεργασία διατηρήθηκε μέχρι το τέλος της ζωής τους.
Δεύτερο: «Πίστεψα από μικρός σε τέσσερα  βασικά πράματα: την εργατικότητα, την επιμονή, την υπομονή και την τιμιότητα…».
Αρετές με τις οποίες κατάφερε να προοδεύσει. Η εργατικότητά του είναι εκπληκτική. Δούλευε, όπως αναφέρει ο ίδιος, 14-16 ώρες τη  μέρα! Την εποχή που οι εργάτες δούλευαν 10 με 12 ώρες.
«Tα αγαθά κόποις κτώνται». Το αρχαίο ρητό ίσχυσε πλήρως στη περίπτωση του Παπαστράτου.
Τρίτο: «Κατάλαβα εγκαίρως πως το να βάζει κανείς σε πειθαρχία τον εαυτό του, το να μάθει από μικρός να στερείται  τις πρόχειρες ευχαριστήσεις, είναι σωτήριο…»


Η αυτοπειθαρχία και η προσοχή να μην παρασυρθεί από την αδυναμία ή τις παρέες του και χάσει τον καιρό του, ήταν επίσης χαρακτηριστικά του Παπαστράτου.
Νομίζω, ότι ο Παπαστράτος αναφέρεται στη σωστή αξιοποίηση του χρόνου…
«Χρόνου φείδου», γράφει λακωνικά o Xίλων ο Λακεδαιμόνιος, ένας από τους επτά σοφούς.
Αυτό το έκαμε τρόπο ζωής του ο Ευάγγελος.
Εδώ να διευκρινίσουμε ότι η γνήσια ψυχαγωγία(τα δημιουργικά παιχνίδια, οι περιηγήσεις, οι απολαύσεις της τέχνης…) βεβαίως, δεν είναι χάσιμο χρόνου. Είναι αναζωογόνηση του ανθρώπου…
Τέταρτο: «Η τιμιότητα είναι το καλύτερο μέσο για ένα νέο που θέλει να πετύχει στη ζωή του…»
Είναι μεγάλο λάθος να δίνεται η εντύπωση στους νέους ότι είναι αδύνατον να προοδεύσουν ,αν δεν χρησιμοποιήσουν θεμιτά και αθέμιτα μέσα συμπληρώνει. Ο ίδιος πιστεύει  ότι η τιμιότητα συνοδευόμενη από εργατικότητα είναι το κλειδί της προόδου.
Αισθάνομαι μεγάλη ανάγκη να πιστέψω τον Παπαστράτο και να μεταφέρω στα παιδιά το μήνυμά του:
ότι μπορούν ν’ ανέβουν και να προοδεύσουν με τιμιότητα! Σε πείσμα των καιρών και των «άτιμων» και «αναξιοπρεπών» παραδειγμάτων…
Πέμπτο: «ο νέος που ξεκινά για το δύσκολο αγώνα της ζωής του θα συναντήσει στο δρόμο του και δύστροπους ανθρώπους…».
Κι ο ίδιος, όπως γράφει, συνάντησε δύστροπους ανθρώπους, αλλά δεν έγινε δύστροπος. Απέφυγε τις συναλλαγές μαζί τους. Απομακρύνθηκε από αυτούς. Δεν εξομοιώθηκε μαζί τους. Προστάτεψε τον εαυτό του.
Έκτο: «τα παιδιά που ξεκινούν για τη ζωή πρέπει να πιστεύουν σε κάτι, να έχουν κάποιο ιδανικό, πέρα από τον πόθο της οικονομικής επιτυχίας…».
Ο Παπαστράτος τονίζει τη σημασία των ιδανικών για τους νέους.
Με τον όρο ιδανικό εννοούμε «τον υψηλό πνευματικό ή ηθικό σκοπό για τον οποίο αγωνίζεται κανείς»(Γ. Μπαμπινιώτης 2002).
Τα ιδανικά δίνουν νόημα στη ζωή και λειτουργούν σαν πυξίδα για τους νέους…
Έβδομο: «[ο νέος] να διακρίνει και ν’ αρπάξει την τύχη του όταν του παρουσιάζεται».
Ένας νέος στη ζωή του θα συναντήσει ευκαιρίες. Πρέπει να έχει ανοιχτά τα μάτια του και να είναι έτοιμος να αρπάξει την ευκαιρία. Γιατί «οι καιροί ου μενετοί». Να τολμά. Και να μη φοβάται πως δε θα τα καταφέρει.
Όγδοο: «Όταν κατορθώσει να φτιάξει δική του επιχείρηση, πρέπει να κρατήσει γερά το τιμόνι της δουλειάς του και να παρακολουθεί τα πάντα από κοντά…».
Ο Παπαστράτος, έμπειρος πια και μεγάλος καπνοβιομήχανος,  τονίζει την ανάγκη επαγρύπνησης και διαρκούς ενημέρωσης , συμπλήρωσης και ανανέωσης του έργου του! Γιατί κάθε έργο, όσο τέλειο κι αν ήταν, όταν το δημιούργησε, γερνά με τον καιρό… παλιώνει.
Γι’ αυτό ο δημιουργός ενός έργου, π. χ. μιας επιχείρησης, πρέπει να έχει την προσοχή του στην επιχείρηση και να ανανεώνεται με νέες χρήσιμες ιδέες  για τον κλάδο του.
Να ενημερώνεται συνέχεια, για να μην γερνά ποτέ!
Αυτό βέβαια ισχύει σε κάθε εργασιακό τομέα κι όχι μόνο στον επιχειρηματικό.
Έννατο: « εξίσου σημαντικό με το να μαζεύει κανείς, είναι το να ξέρει και να δίνει, όταν και όσο μπορεί».
Η προσφορά, η φιλανθρωπία, το κοινωνικό έργο είναι εξίσου σημαντικά με το να πλουτίζει  κανείς…
Ο Παπαστράτος τα εφάρμοσε στη ζωή του τόσο ο ίδιος, όσο και τα αδέλφια του και οι απόγονοι της οικογένειάς του. Απόδειξη αποτελούν οι δωρεές και οι φιλανθρωπίες στη γενέτειρά του, αλλά και στην Αθήνα και αλλού…
Δέκατο: «Όταν προχωρήσουν τα χρόνια,  μεγαλύτερος κίνδυνος για την υγεία είναι το σταμάτημα, η αδράνεια.»
Ο Ευάγγελος διαφωνεί με την άποψη ότι όταν πάψει κανείς να εργάζεται μπορεί να χαρεί τη ζωή του. Απλώς, λέει, τότε θα συντομεύσει τη διάρκειά της. Και για  να στηρίξει την άποψή του, αναφέρει το εξής παράδειγμα:
Ο άνθρωπος είναι σαν μηχανή που πρέπει να λειτουργεί. Όταν σταματήσει δεν ξεκουράζεται , σκουριάζει, καταστρέφεται!
«Πέτρα που  κυλάει δεν χορταριάζει»,  λέει μια  λαϊκή παροιμία.
Αν παρομοιάσουμε τον άνθρωπο με πέτρα τότε πρέπει να κυλάει συνέχεια στο μονοπάτι της ζωής, για να μην καλυφτεί με βρύα και χαθεί!
«Η φύση μας είναι κίνηση. Απόλυτη ξεκούραση σημαίνει θάνατο».
(Μπλεζ Πασκάλ)

[Το κείμενο εκφωνήθηκε από την Μ. N. Αγγέλη στην παρουσίαση του βιβλίου του Ευάγγελου Παπαστράτου, Η Δουλειά κι ο Κόπος της, που έγινε στην αίθουσα εκδηλώσεων του 2ου Γυμνασίου Αγρινίου, 27/01/2014]