Νοέμβριος 2012

Εκπαιδευτική Εκδρομή στην Αθήνα.

Μουσείο Μπενάκη.(οδός Κουμπάρη 1)

Η Πολιτιστική ομάδα του 2ου Γυμνασίου Αγρινίου «Κοσμάς ο Αιτωλός» πραγματοποίησε εκπαιδευτική εκδρομή στο Μουσείο Μπενάκη .

Αρχηγός Εκδρομής: Μαρία Νίκου Αγγέλη                                                            

Συνοδοί : Αγγελική Δαλιάνη και Ανδρονίκη Καλαμάρα

Επίσκεψη στην Έκθεση «Δύο φορές ξένος»

• Σχετικά με το «Δύο φορές ξένος

Η έκθεση  <<Δύο φορές ξένος>>  είναι μια περιήγηση στις μεγαλύτερες ανταλλαγές και εκτοπισμούς  πληθυσμών του 20ού αιώνα, όταν εκατομμύρια άνθρωποι ξεριζώθηκαν από τον τόπο τους και μεταφέρθηκαν σε μια καινούργια πατρίδα.

Βασισμένη σε προσωπικές μαρτυρίες και σπάνιο κινηματογραφικό και φωτογραφικό υλικό, η έκθεση φέρνει τον επισκέπτη πρόσωπο με πρόσωπο με όσους έζησαν τα τραυματικά γεγονότα. Από την ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας το 1922-24, ταξιδεύουμε στη μαζική μετακίνηση Γερμανών και Πολωνών μετά το τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, στο διαχωρισμό της Ινδίας και  τη δημιουργία του Πακιστάν το 1947, και στην Κύπρο την δεκαετία του 1960 και ’70.

Οι προσωπικές μαρτυρίες αποκαλύπτουν μια κοινή εμπειρία χαμένων πατρίδων και διαλυμένων κοινοτήτων: την ιστορία ανθρώπων που πάντα νιώθουν Δύο Φορές Ξένοι.

Η έκθεση συνοδεύεται από εκπαιδευτικά προγράμματα, προβολές ντοκιμαντέρ, αφήγηση παραμυθιού, έκδοση παιδικού βιβλίου, γαστρονομικές βραδιές και μουσικές εκδηλώσεις.

Πραγματοποιείται στο πλαίσιο του Προγράμματος Culture της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Είναι μια παραγωγή της Anemon , σε συνδιοργάνωση με το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, το Μουσείο Μπενάκη, το Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο Λευκωσίας, το Πανεπιστήμιο Istanbul-Bilgi, και την Tolle idée! Και σε συνεργασία με την ΕΡΤ, το ίδρυμα Α.Γ. Λεβέντη, το Goethe-Institut Athen, το  British Council, το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες και το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών.

Οι σταθμοί της έκθεσης περιλαμβάνουν την Κωνσταντινούπολη (Πανεπιστήμιο Istanbul Bilgi, Φεβρουάριος – Απρίλιος 2012) , τη Λευκωσία (Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο Λευκωσίας, Ιούνιος – Αύγουστος 2012), την Αθήνα (Μουσείο Μπενάκη, Σεπτέμβριος - Νοέμβριος 2012) και την Στοκχόλμη (Πολεμικό Μουσείο, Μάρτιος – Μάιος 2013).

Το Μουσείο Μπενάκη.(οδός Κουμπάρη 1)

Το «Δέντρο της μνήμης».

Τα παιδιά της πολιτιστική ομάδας παρακολουθούν ένα βίντεο σχετικά με τους πρόσφυγες.

Η πολιτιστική μας ομάδα στους δρόμους της Αθήνας

     

   Οι μαθητές γράφουν τις εντυπώσεις τους για την Έκθεση 

"Δύο φορές ξένος"

       Πριν από μερικές μέρες επισκέφτηκα με το σχολείο μου την έκθεση «Δυο Φορές Ξένος» στο μουσείο Μπενάκη στην Αθήνα. Ευχάριστες εντυπώσεις και ποικίλα συναισθήματα πλημμύρισαν εμένα και τους συμμαθητές μου. Υπεύθυνη ήταν η φιλόλογος κ. Μαρία Ν. Αγγέλη. Συνοδοί οι κ. Ανδρονίκη Καλαμάρα και η κ. Αγγελική Δαλιάνη.

      Αρχικά μπήκαμε στην αίθουσα όπου υπήρχε η κυρίως έκθεση, με την βοήθεια να προκαλεί το ενδιαφέρον όλων. Μπήκαμε στον προθάλαμο όπου βρισκόταν αίθουσα βίντεο με συγκλονιστικές μαρτυρίες από αυτόπτες μάρτυρες. Το βίντεο περιλάμβανε και μαρτυρίες ανθρώπων από άλλες χώρες, όπως η Γερμανία, που αναγκάστηκαν να γίνουν «Δύο φορές Ξένοι» , λόγω άλλων προβλημάτων. Συνεχίσαμε προς την κυρίως αίθουσα που ξεκινούσε με ένα σύνολο ατομικών γραφείων, όπου ο καθένας μπορούσε να δει προσωπικές μαρτυρίες και μαζί με τον μάρτυρα να τις βιώσει και εκείνος. Στο μέσον της αίθουσας υπήρχε ένα πλήθος υφασμάτων όπου αντανακλούσαν εικόνες προσφύγων και έδιναν στην αίσθηση ότι υπήρχαν τριγύρω… Ήταν εξαιρετικά όλα.

      Όμως το βασικότερο τμήμα της έκθεσης βρισκόταν στο τέλος του κτιρίου, προκαλώντας έκπληξη στον επισκέπτη. Ξεκινούσε με το «δέντρο της μνήμης» όπου ο καθένας μπορούσε να κρεμάσει σκέψεις, εντυπώσεις, μαρτυρίες, συναισθήματα και γενικότερα οτιδήποτε γύρω από τη λέξη «Ξένος». Μπορούσαμε να καθίσουμε σε τραπέζια και να γράψουμε ελεύθερα τις σκέψεις μας έχοντας ως έμπνευση προσωπική μαρτυρία που ακουγόταν από τα ακουστικά που υπήρχαν στα τραπέζια. Όλοι είχαμε κάτι να γράψουμε και παρά την θέλησή μας ο ευχάριστος χώρος προκαλούσε τη συγκίνηση όλων! Ήταν μοναδική εμπειρία…

     Σε κάποιο χώρο της έκθεσης είχαμε την ευκαιρία να ακούσουμε ένα παραμύθι με θέμα τους πρόσφυγες. Τίτλος του: «η Υπόσχεση»

       Αφού τελειώσαμε από αυτόν το χώρο μεταφερθήκαμε σε έναν μεγάλο χώρο με αντικείμενα, ρούχα, κοσμήματα, έπιπλα και γενικότερα οτιδήποτε χρησιμοποιούσαν οι Έλληνες και οι Σμυρναίοι στην καθημερινή τους ζωή. Ιδιαίτερη εντύπωση μας έκανε το μεγαλείο και το κάλλος των φορεσιών και κοσμημάτων τους. Πλούσιες φορεσιές σε σχέδια και ραφή που άφησαν άφωνο μέχρι και τον πιο αδιάφορο. Τα κοσμήματα ποίκιλαν σε σχέδια και μεγέθη. Ακόμη και οι ντουλάπες ήταν στολισμένες και στο εσωτερικό μέρος, με έναν υπέροχο καθρέφτη περιτριγυρισμένο από υπέροχους πίνακες. Οι καρέκλες, οι κούνιες και τα κρεβάτια είχαν υπέροχο ξυλόγλυπτο.

       Αυτή η έκθεση ήταν ξεχωριστή και άφησε ευχάριστες αναμνήσεις σε όλους μας. Ελπίζω και άλλοι να έχουν την ευκαιρία να επισκεφτούν μία τόσο υπέροχη έκθεση. Γυρίζοντας στο σχολείο η καθηγήτριά μας ζήτησε μα καταγράψουμε τις εμπειρίες μας και τα συναισθήματά μας. Με χαρά ανταποκριθήκαμε όλα τα παιδιά.

Καρατσώρη Αγγελική

Μαθήτρια Β'1

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

          Φέτος η πολιτιστική ομάδα του σχολείου μας ανέλαβε να εκπονήσει το εξής πολιτιστικό πρόγραμμα: «Από τα Ματωμένα χώματα στη νέα πατρίδα…Ο ξεριζωμός, η προσφυγιά και η νέα Ελπίδα!». Υπεύθυνη είναι η κυρία Μαρία Ν.Αγγέλη και συνεργάτες η κυρία Ανδρονίκη Καλαμάρα και ο κύριος Κώστας Δέδες. Συμμετέχουν 50 μαθητές της Β’ Γυμνασίου. Με αφορμή λοιπόν αυτήν την εργασία, οργανώσαμε μια εκδρομή στην Αθήνα για να επισκεφθούμε το Μουσείο Μπενάκη, που φιλοξένησε την έκθεση δυο φορές “Δύο φορές ξένος”. Εκεί ξεναγηθήκαμε σε τρεις αίθουσες.

          Στην πρώτη αίθουσα παρακολουθήσαμε όλοι μαζί ένα βίντεο σχετικά με τους πρόσφυγες και την ανταλλαγή πληθυσμών ,ανάμεσα σε διάφορες χώρες, όπως αυτή της Ελλάδας με την Τουρκία. Από αυτό το βίντεο, μου τράβηξαν πιο πολύ την προσοχή τα λόγια μιας γριούλας, που έλεγε ότι τους έδιωχναν με την βία. Όλοι έπαιρναν ό,τι πολυτιμότερο είχαν και όσοι  είχαν αποσκευές μαζί τους, τους τις πέταγαν στη θάλασσα.

          Στην επόμενη αίθουσα υπήρχαν ατομικές θέσεις με μια οθόνη και ακουστικά, όπου ο καθένας μπορούσε να μάθει ακόμα περισσότερα σχετικά με τους πρόσφυγες. Επίσης εκεί παρακολουθήσαμε ένα παραμύθι, με τίτλο «Η Υπόσχεση», που μιλούσε για την φιλία δυο κοριτσιών, μιας Ελληνίδας και μιας Τουρκάλας, που οι καταστάσεις τις χώρισαν. Κάτι που μου άρεσε πολύ ήταν ένα δέντρο που υπήρχε εκεί, το λεγόμενο «Δέντρο της Μνήμης», όπου κάθε μαθητής μπορούσε να γράψει την γνώμη του για το τι σημαίνει δύο φορές ξένος. Εγώ σε αυτό το δέντρο πρόσθεσα ένα χαρτάκι το οποίο έλεγε: «Δύο φορές ξένος σημαίνει ότι είσαι πάντα ξένος. Όπου και αν πας, ό,τι και να κάνεις δεν θα είναι τίποτα και πότε όπως πριν.»

          Σε έναν άλλο χώρο του Μουσείου, υπήρχαν διάφορες φορεσιές, κοσμήματα και γενικά πολιτιστικά στοιχεία από διάφορες περιοχές. Εντύπωση μου έκανε μια κασέλα που στο εσωτερικό της είχε έναν καθρέφτη και γύρω-γύρω ήταν κεντημένη.

          Πραγματικά αυτή η εκδρομή ήταν η πιο εποικοδομητική που έχω κάνει. Η επίσκεψη στο Μουσείο Μπενάκη και στην έκθεση “Δύο φορές ξένος” εμπλούτισε τις γνώσεις μου σχετικά με τους πρόσφυγες και την ανταλλαγή πληθυσμών. Επίσης με έκανε να θέλω να μάθω περισσότερα και να ασχοληθώ σοβαρά με το θέμα αυτό. Εύχομαι και στο μέλλον να μου δωθούν ευκαιρίες για εκπαιδευτικές εκδρομές που μου προσφέρουν πολύτιμες γνώσεις και συναισθήματα…

Κουτσομπίνα Διαμάντω

Μαθήτρια Β1

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

      Με αφορμή την έκθεση «Δύο Φορές Ξένος»  η πολιτιστική ομάδα του σχολείου μας επισκέφθηκε το Μουσείο Μπενάκη στην Αθήνα (κεντρικό κτήριο).

       Το Μουσείο αυτό αποτελείται από δύο ορόφους (εκτός του ισογείου). Στο ισόγειο βρίσκεται το κατάστημα με τα ενθύμια. Κάρτες, εικόνες, διαφημιστικά είδη γραφείου, ακόμα και κοσμήματα ήταν προς πώληση. Το κτήριο είναι τεράστιο! 

      Στον πρώτο όροφο υπήρχαν φορεσιές από άντρες, γυναίκες και παιδιά. Εκεί βρίσκονταν και ένα νυφικό μιας Σμυρνιάς κοπέλας. Τα πάμπολλα κοσμήματα εξιστορούσαν τον πλούτο των οικογενειών και την καθημερινότητα των γυναικών. Ήταν όλα χειροποίητα και το πιο εντυπωσιακό απ’ όλα ήταν με πόση λεπτομέρεια ήταν κατασκευασμένα. Περιδέραια, δαχτυλίδια, σκουλαρίκια… ήταν όλα τεράστια και ολόχρυσα με πετράδια πάνω τους. Τα κεντητά σεντόνια και μαξιλαροθήκες ήταν επίσης αξιοθαύμαστα. Αυτό που μου έκανε εντύπωση ήταν οι σκαλιστές κασέλες που απεικόνιζαν εσωτερικά και  εξωτερικά υπέροχες εικόνες.

Στο δεύτερο όροφο ήταν δυο αίθουσες γεμάτες με οπτικοακουστικό υλικό. Η πρώτη μικρή αίθουσα που αντίκρισα ήταν ένα μικρό δωματιάκι με ελάχιστες καρέκλες, όπου μπορούσε ο καθένας να δει το ολιγόλεπτο βίντεο για τους πρόσφυγες. Μπαίνοντας βαθύτερα έβλεπες μια αίθουσα με ξύλινα χωρίσματα, αρχικά, που κάθε μικρό δωματιάκι από αυτά είχε μια μικρή οθόνη, ακουστικά και σκαμπό για να δεις σε καθένα διαφορετικό βίντεο, που έδειχνε πρόσφυγες από διάφορες χώρες. Προχωρώντας  έβλεπες ένα προβολέα και τρία πανιά διαδοχικά που εμφάνιζαν φωτογραφίες και εικόνες προσφύγων. Σε ένα μικρό χώρο περικλειόμενο με κουρτίνες υπήρχε τηλεόραση που έδειχνε βίντεο με παραμύθι σχετικό με τον ξεριζωμό και την προσφυγιά των Ελλήνων της Μικράς Ασίας.

Το πιο συναρπαστικό απ’ όλα ήταν το “δέντρο της μνήμης”. Ήταν ένα μεταλλικό δέντρο με μακριά κορδόνια όπου μπορούσε ο καθένας να αναρτήσεις τη δική του άποψη η τις αναμνήσεις του για τις αλησμόνητες πατρίδες. Συγκεκριμένα, υπήρχαν τρία τραπεζάκια με έτοιμες προτάσεις σε σφραγίδες όπως: «ο τόπος καταγωγής μου για μένα σημαίνει:», «νιώθω δυο φορές ξένος όταν…», «ξέρω κάποιον που είναι πρόσφυγας:»… και ο καθένας συμπλήρωνε με τη δική του γνώμη το «δέντρο» αυτό. Μάλιστα υπήρχαν σημειώσεις και από ξένους, εφόσον η έκθεση αυτή δεν είχε έρθει μόνο στην Ελλάδα…

Ανακεφαλαιώνοντας, θα ήθελα να πω ότι η έκθεση αυτή ήταν μια μοναδική ευκαιρία να μάθουμε για άλλους λαούς και για το τι θα πει προσφυγιά! Αν είχα την ευκαιρία θα την επισκεπτόμουν πάλι.

                                                               Καλογεράκη Θεοδώρα,

                                                                   Μαθήτρια  Β΄1    

          Την Παρασκευή πήγαμε με το σχολείο  μου εκπαιδευτική εκδρομή στην Αθήνα. Είχε ωραίο καιρό και η εκδρομή ήταν ευχάριστη.

         Όταν φτάσαμε επισκεφτήκαμε το μουσείο Μπενάκη. Μείναμε σε αυτό αρκετή ώρα. Σε ένα μέρος του μουσείου υπήρχε έκθεση για την καταστροφή της Σμύρνης και για την μεγαλύτερη ανταλλαγή πληθυσμών που έγινα ποτέ. Το υπόλοιπο μέρος του μουσείου είχε εκθέματα όπως νομίσματα, κοσμήματα και φορεσιές των Ελλήνων από διάφορες πόλεις της εποχής.

         Στην έκθεση «Δυο φορές ξένος», μέσα από τις εικόνες, τα βίντεο και τις μαρτυρίες της καταστροφής που παρακολουθήσαμε στις εικόνες μάθαμε πολλά πράγματα, όχι μόνο για την καταστροφή της Σμύρνης αλλά και για τον αναπάντεχο ξεριζωμό των Ελλήνων. Επίσης μάθαμε και για τον θαυμαστό πολιτισμό που είχαν αναπτύξει εκεί οι Έλληνες. Ήθη και έθιμα που οι Μικρασιάτες κουβάλησαν μαζί τους στις καινούριες πατρίδες τους.

         Οι άνθρωποι που επέζησαν μιλούσαν για μια φρίκη. Καθώς μιλούσαν άκουγες τον κόμπο στην φωνή τους και έβλεπες τα μάτια τους να δακρύζουν. Επίσης μου άρεσε και με συγκίνησε περισσότερο στο μουσείο ήταν «το Δέντρο της μνήμης». Έπρεπε να γράψεις σε ένα χαρτάκι τι σήμαινε για σένα «δυο φορές ξένος». Ξένος σε μια ξένη πατρίδα και μετά πάλι ξένος σε μια άλλη πατρίδα. Γράψαμε και κρεμάσαμε όλοι τις σκέψεις μας στο δέντρο αυτό.

         Μου άρεσε αυτή η εκδρομή γιατί έμαθα για την βία και τη σκληρότητα που προκαλούν οι πόλεμοι. Μακάρι να σταματήσουν!

Γιώργος Αναστασίου

μαθητής Β’3

       Φέτος  η δευτέρα  γυμνασίου του σχολείου μας πραγματοποίησε μια εκδρομή στην Αθήνα για να δούμε εμείς τα παιδιά την έκθεση που φιλοξενείται στο Μουσείο Μπενάκη με τίτλο << Δύο φορές ξένοι>> . Έχει σχέση με την καταστροφή της Σμύρνης και γενικότερα με την μικρασιατική καταστροφή , αλλά και με τους πρόσφυγες άλλων χωρών.

  Φεύγοντας από το Αγρίνιο το πρωί είχαμε ακούσει πολύ ενδιαφέροντα λόγια για αυτήν την έκθεση από την φιλόλογό μας κ. Μαρία Αγγέλη. Λόγια τα οποία πραγματοποιήθηκαν μόλις φτάσαμε στο μουσείο. Σε ένα χώρο  του Μουσείου είδαμε διάφορες φορεσιές   που φορούσαν εκείνη την εποχή στην Σμύρνη, αλλά και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Ρούχα για άνδρες, γυναίκες και για ειδικές περιπτώσεις όπως γάμοι. Διάφορα κοσμήματα που φορούσαν οι αρχόντισσες της εποχής ήταν ιδιαίτερα εντυπωσιακά.

        Επίσης στην έκθεση είδαμε μια αναπαράσταση στην οποία έδειχνε το εσωτερικό ενός σπιτιού της Σμύρνης εκείνη την εποχή. Στο μουσείο είδαμε επίσης και θρησκευτικές εικόνες αλλά και κάποια άλλα αντικείμενα όπως αργαλειούς.

        Στο χώρο της έκθεσης <<Δύο φορές ξένος>> είδαμε ακόμα κάποιες συγκλονιστικές μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν τα γεγονότα ή τα άκουσαν από συγγενικά τους  πρόσωπα. Παρακολουθήσαμε και κάποια βίντεο με σκηνές από την Μικρασιατική Καταστροφή σκηνές τρόμου! Στην έκθεση υπήρχε επίσης ένα δέντρο, <<Το Δέντρο της Μνήμης>> όπου ο καθένας έγραφε την γνώμη του για το τι σημαίνει δύο φορές ξένος.

       Αποχωρώντας από το μουσείο μας έμεινε στο μυαλό μια γλυκιά ανάμνηση για όσα είδαμε και θαυμάσαμε. Χάρη στην έκθεση αυτή μάθαμε πολλά  ενδιαφέροντα πράγματα για την Σμύρνη, τους πρόσφυγες και γενικά για τον πόνο που αντιμετώπισαν οι άνθρωποι που ήταν παρόντες στην Μικρασιατική Καταστροφή  και όχι μόνο… 

 Ευανθία Τσούφη

 μαθήτρια Β3

   Αυτός είναι ο τίτλος της έκθεσης, που έγινε στο  Μουσείο Μπενάκη 2 Νοεμβρίου στην Αθήνα. Αυτή η έκθεση θα ταξιδέψει σε όλη την Ευρώπη. Έτσι ήρθε και στην Ελλάδα.

  φιλοξενούνταν στο κτήριο του Μπενάκη που βρίσκεται στην οδό Πειραιώς. Βλέποντας όλα τα εκθέματα φτάνουμε στον όροφο της έκθεσης. Υπήρχαν κουρτίνες που μέσα είχαν κάποιες οθόνες, και έδειχναν αληθινά ντοκουμέντα από ανθρώπους που τα είχαν ζήσει αυτοπροσώπως. Βλέποντας πολλές συνεντεύξεις, είχαμε εντυπωσιαστεί όλοι από τα γεγονότα που είχαν ζήσει και αντιμετωπίσει αυτοί οι βασανισμένοι άνθρωποι. Εν τω μεταξύ καθ’ όλη την διάρκεια της στιγμής που βρισκόμασταν σε ΄κείνο το μέρος, συζητούσαμε το τι είχε περάσει κάθε άνθρωπος κάτω από αυτές τις συνθήκες . Εντυπωσιακό ήταν ένα σιδερένιο δέντρο το <<Δέντρο της Μνήμης>>, που κάθε άνθρωπος που επισκέπτονταν την  έκθεση, είχε το δικαίωμα να γράψει σε χαρτιά τις εντυπώσεις του και αν έχει από την οικογένειά του κι αυτός έναν παππού ή προπάππο που να έζησε αυτά τα γεγονότα. Γράψαμε και  εμείς τις σκέψεις μας.

   Ελπίζω στο μέλλον να μπορέσω, να ξαναπάω σε μία παρόμοια έκθεση σχετικά με αυτόν τον ξεριζωμό των Σμυρνιών,  το κάψιμο της Σμύρνης και θέλω να πιστεύω ότι αυτήν την εκπληκτική και εξαίσια έκθεση θα την παρακολουθήσει ακόμη περισσότερος κόσμος και θα ευαισθητοποιηθεί πάνω στο θέμα αυτό. Γυρίζοντας στο σχολείο με την παρότρυνση της φιλολόγου μας κ. Μαρίας Αγγέλη, καταγράψαμε όλοι τις εντυπώσεις μας.

    

   Φίλιππος Σωτηρόπουλος
     μαθητής Β΄3

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Στις 2 Νοεμβρίου του 2012 πραγματοποιήθηκε μια ολοήμερη εκδρομή όπου οργάνωσαν η φιλόλογος Μαρία Αγγέλη.  Η εκδρομή είχε ως προορισμό την Αθήνα, το Μουσείο Μπενάκη.

     Ξεκινώντας νωρίς για να είμαστε στην ώρα μας στο μουσείο ήμασταν όλοι ενθουσιασμένοι, διότι αυτή ήταν η πρώτη ολοήμερη εκδρομή της Β' τάξης. Εγώ ξέροντας ότι την επόμενη μέρα θα πάμε εκδρομή δεν μπορούσα να κοιμηθώ, διότι είχα αγωνία τι θα δω, τι θα αντικρίσω και τι θα με εκπλήξει ιδιαίτερα. Η διαδρομή προς την Αθήνα ήταν συνηθισμένη.  Όλοι μας έχουμε πάει. Έτσι και αλλιώς ξέροντας ότι έχουμε ξαναπεράσει το ίδιο μέρος ξανά και ξανά, εμείς απλά το απολαμβάναμε. Στο λεωφορείο δεν επικρατούσε ησυχία. Φωνές, χώρους και γέλια είχε γεμίσει το λεωφορείο που μας μετέφερε.

    Φτάνοντας στο Μουσείο Μπενάκη, χωριστήκαμε σε δυο ομάδες. Η πρώτη ομάδα πήγε στην έκθεση "Δυο φορές ξένος" και η δεύτερη ομάδα όπου βρισκόμουνα εγώ και το τμήμα του Β'3 πήγε στο χώρο όπου υπήρχαν ενδυμασίες και αντικείμενα. Είδαμε έπιπλα, όπου είχαν οι άνθρωποι στα σπίτια τους καθώς και πράγματα θρησκευτικά. Αφού η πρώτη ομάδα τελείωσε την επίσκεψη στην έκθεση, πήγαμε εμείς στην έκθεση και η άλλη ομάδα πήγε εκεί όπου βρισκόμασταν πριν εμείς.

     Στην έκθεση "Δυο φορές ξένος" είδαμε ανθρώπους από την Μικρά Ασία καθώς από την Ελλάδα να περιγράφουν τη ζωή τους στην πατρίδα τους. Αφηγήσεις με αναμνήσεις από το παρελθόν. Άνθρωποι μεγάλης ηλικίας μας περιγράφουν πως είναι να είσαι ξένος στην ίδια σου την πατρίδα. Η έκθεση ήταν οργανωμένη σε μικρές οθόνες όπου μπορούσες να ακούσεις από τα ακουστικά που διέθεταν. Μέτα απ'όλα που ακούσαμε και είδαμε περιγράψαμε σ' ένα χαρτάκι τι είναι να είσαι πρόσφυγας στην ίδια σου την πατρίδα. Έγω απ'όσα ήξερα, αλλά και όσα ενημερώθηκα κατάλαβα ότι: "Δυο φορές ξένος" είναι το εξής:

<< Δυο φορές ξένος είναι όταν ξενιτεύεσαι όταν γίνεσαι πρόσφυγας και είσαι άγνωστος στην δικιά σου πατρίδα>>

Μέσα σε δύο γραμμές προσπάθησα να δώσω τι είναι ‘’Δυο φορές ξένος". Κατά την επίσκεψη μας στο μουσείο είχα την ευκαιρία να φωτογραφίσω όλα όσα υπήρχαν στην έκθεση, αλλά και στο δωμάτιο με τα διάφορα πράγματα που συναντήσαμε. Μετά από την επίσκεψη μας στο μουσείο, οι συνοδοί μας, μας άφησαν ελεύθερους να γνωρίσουμε όλο και περισσότερο την Αθήνα και να αγοράσουμε κάτι που θέλαμε ως αναμνηστικό. Αργότερα, μαζευτήκαμε για να ξεκινήσουμε να φύγουμε.

                  Η Αθήνα τόσο μεγάλη αλλά και εμείς τόσο μικροί καταφέραμε να αποκτήσουμε γνώσεις που δεν γνωρίζαμε. Πέρα από την γνώση που πήραμε, διασκεδάσαμε πολύ γιατί υπήρχαν παιδιά πού διέθεταν αίσθηση του χιούμορ. Θα ήταν πολύ όμορφο άμα μπορούσαμε να ξαναπάμε μια τέτοια εκδρομή.

Πλαστήρα Σταυρούλα

Μαθήτρια Β2

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Πριν τέσσερις μήνες μας δόθηκε η ευκαιρία να επισκεφτούμε το Μουσείο Μπενάκη για να παρακολουθήσουμε την έκθεση “Δύο φορές Ξένος” που αποδείχτηκε πολύ χρήσιμη για την Πολιτιστική μας Ομάδα με υπεύθυνη την κ. Μαρία Αγγέλη.

Η επίσκεψή μας εκεί ήταν πολύ επιμορφωτική. Υπήρχε ένας μικρός χώρος όπου σου πρόσφερε την δυνατότητα να παρακολουθήσεις ένα βίντεο με μαρτυρίες διαφόρων προσφύγων για το πώς έφυγαν από τη χώρα τους, για την καταστροφή και τον πόλεμο. Πολύ χαρακτηριστική είναι η φράση: «Δύο φορές Ξένος σημαίνει πάντα ξένος». Βλέποντας αυτό το «βίντεο-μαρτυρία» αισθανόσουν τον πόνο και την αναστάτωση που δημιουργήθηκε εκείνη τη στιγμή, όταν αρχίζει ο πόλεμος…

Στη συνέχεια, μπαίνεις σε μια μεγάλη αίθουσα όπου σου παρείχε μικρά γραφεία τηλεοράσεις δείχνοντας βίντεο παρόμοια με το αρχικό. Μπορούσε να το ακούσει μόνο ένα άτομο με τη χρήση ακουστικών. Επιπλέον είχε διάφορους χάρτες για το πώς μετακινήθηκαν διάφοροι λαοί λόγω πολέμου σε μια συγκεκριμένη χρονολογική περίοδο και διάφορες εικόνες προσφύγων πριν τον πόλεμο και μετά.

Προχωρώντας προς τα μέσα, έβλεπες πάνω σε ένα πανί, να προβάλλονται διάφορες εικόνες και ομιλίες μέσω ενός προτζέκτορα. Επειδή όμως ήταν ασπρόμαυρα σου έδιναν την αίσθηση ότι πάνω στο πανί κινούνταν φαντάσματα ανθρώπων που δεν έκαναν κανένα κακό και όμως πέθαναν εξαιτίας ενός πολέμου. Επίσης υπήρχε ένα βίντεο με παραδείγματα από ανθρώπους που επέζησαν ή αντιστάθηκαν στον εχθρό και πέθαναν, καθώς και ιστορίες φιλίας, αγάπης, οικογένειας.

Τέλος, στο βάθος της αίθουσας υπήρχε το «Δέντρο της Μνήμης». Δεν είναι πάρα μόνο ένας στύλος με σιδερένιες κλωστές. Όμως πάνω σε αυτές τις κλωστές έχουν κρεμάσει διάφοροι επισκέπτες του μουσείου χαρτάκια με λόγια που είχαν ακούσει από τα βίντεο ή δικά τους λόγια σχετικά με τους πρόσφυγες και τη ζωή τους. Επίσης ήταν κρεμασμένες και φωτογραφίες προσφύγων, ακόμη και ταυτότητες και πιστοποιητικά.  Γι’ αυτό και ονομάστηκε «Δέντρο της Μνήμης», καθώς αυτά τα χαρτάκια που είχαν κρεμάσει οι επισκέπτες αποτελούσαν τις μνήμες ανθρώπων που ξενιτεύτηκαν και όμως δεν το έβαλαν κάτω.

Όλα αυτά εντυπωσίασαν την τάξη μας και μας δημιούργησαν πολλά και ποικίλα συναισθήματα, όπως λίπη που τόσοι άνθρωποι αναγκάστηκαν να γίνουν πρόσφυγες και θυμό που εξαιτίας των άθλιων συνθηκών του πολέμου τόσοι άνθρωποι πέθαναν και ξενιτεύτηκαν. Επιπλέον υπήρχαν και άλλα εκθέματα με αντικείμενα και στολές προσφύγων. Αυτή η επίσκεψη είχε τεράστια αξία και αποτελούσε μια εξαιρετική εμπειρία για μένα.

Ζαχαράκη ΦωτεινήΜαθήτρια Β'1

       Η Δευτέρα τάξη του Γυμνασίου μας στις 2 Νοεμβρίου 2012 είχε την τιμή και την χαρά να επισκεφτεί το Μουσείο Μπενάκη προκειμένου να θαυμάσει και να απολαύσει την έκθεση: «ΔΥΟ ΦΟΡΕΣ ΞΕΝΟΣ». Η  εμπειρία αυτή που αναμφίβολα θα μείνει χαραγμένη στη μνήμη μου δεν θα μπορούσε παρά να χαρακτηριστεί ως «ταξίδι στο χρόνο με μια στάλα από την πικρία των λαών» .

       Η αναζήτηση μας για περαιτέρω στοιχεία όσον αφορά το τρομερό γεγονός της Μικρασιατικής Καταστροφής ήταν αυτή πού μας οδήγησε στις φορτωμένες με εκθέματα αίθουσες του μουσείου όπου πραγματικά οι εικόνες και οι μαρτυρίες συγκλονίζουν ενώ τα λόγια περιττεύουν.

      Οι εντυπώσεις μου πολλές, μα τα λόγια λίγα για να τη περιγράψουν πλήρως. Εστιάζοντας, λοιπόν, στην καταστροφή της Σμύρνης όπου 1,5 εκατομμύρια άνθρωποι γνώρισαν τον ξεριζωμό συναντάμε το «Δένδρο της Μνήμης», ένα από τα ωραιότερα και πιο συγκινητικά εκθέματα του Μουσείου. Οι εκφράσεις «ΞΕΡΩ ΚΑΠΟΙΟΝ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΔΥΟ ΦΟΡΕΣ ΞΕΝΟΣ» ή «ΌΤΑΝ ΦΥΓΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΟΠΟ ΜΟΥ ΜΕ ΘΕΩΡΟΥΝ ΞΕΝΟ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΑΛΛΟΝ ΤΟΠΟ ΠΟΥ ΘΑ ΠΑΩ ΠΑΛΙ ΞΕΝΟ ΘΑ ΜΕ ΘΕΩΡΟΥΝ» μας έκαναν όλους να ανατριχιάσουμε .Ποτέ, παλαιότερα δεν είχαμε σκεφτεί πως νιώθουν οι άνθρωποι έπειτα από έναν ξεριζωμό!!!  

        Σ’ ένα άλλο χώρο του Μουσείου, είχαμε την ευκαιρία να δούμε τις χρυσοποίκιλτες φορεσιές της εποχής, τα ολόχρυσα κοσμήματα και άλλα στοιχεία από τα οποία διαφαίνεται εναργέστατα ο πλούτος και ο αναπτυγμένος πολιτισμός των κατοίκων της Σμύρνης πριν από την Καταστροφή και την Ελληνοτουρκική ανταλλαγή πληθυσμών του1923. Επιπρόσθετα, μέσω εμπλουτισμένου κινηματογραφικού και φωτογραφικού υλικού αντιληφθήκαμε την σκληρότητα του πολέμου, αισθανθήκαμε ένα ρίγος να μας διαπερνά καθώς παρακολουθήσαμε τον τραγικό τρόπο με τον οποίο άλλαξαν οι ζωές των κατοίκων της Σμύρνης από τη μια μεριά στην άλλη.

       Συνοψίζοντας, παρατηρούμε πως οι άνθρωποι που εκτοπίζονται από τον τόπο τους και καταφεύγουν σε έναν άλλο είναι καταδικασμένοι να γίνουν «ΔΥΟ ΦΟΡΕΣ ΞΕΝΟΙ». Η επίσκεψη ήταν σίγουρα για εμάς τους μαθητές να υιοθετήσουμε αξίες, να αποκτήσουμε ιστορικές γνώσεις και να διευρύνουμε τους πνευματικούς μας ορίζοντες. Χωρίς αμφιβολία, η επίσκεψη αυτή θα αποτελέσει εμπειρία σταθμό στη σχολική μου ζωή και θα ήθελα να ευχαριστήσω εκ μέρους όλων των συμμαθητών μου, τις υπεύθυνες καθηγήτριες που μας προέτρεψαν στην πράξη αυτή. Τέλος, ο τίτλος που θα έδινα στην εμπειρία αυτή θα ήταν: «Στο διάβα της καταστροφής της Σμύρνης αχνοφαίνονται μονοπάτια ξεριζωμού των λαών και καταστροφής πληθυσμών!!!»

Μανάκη Ελισάβετ

Μαθήτρια Β'2

Πρόσφατα φιλόλογος κυρία Μαρία Αγγέλη, διοργάνωσε μια εκπαιδευτική εκδρομή στο Μουσείο Μπενάκη στην Αθήνα.

Το θέμα της έκθεσης ήταν <Δυο φορές ξενος>,το οποίο αναφερόταν στο μεγάλο ξεριζωμό του 1922.στο ολοκαύτωμα της Σμύρνης καθώς

και σε ξεριζωμό άλλων λακωνίστε μουσείο παρακολουθήσαμε μαρτυρίες, είδαμε και φωτογραφίσαμε εκθέματα και μας δόθηκε η ευκαιρία να

εκφράσουμε τη γνώμη μας.

    Αρχικά, όταν φτάσαμε στο μουσείο αυτό που είδαμε ήταν ένα μεγαλοπρεπέστατο, καλά διατηρημένο ,νεοκλασικό κτίριο. Το κτίριο αυτό ήταν η οικία της οικογενείας Μπενάκη, το οποίο τώρα λειτούργει ως μουσειο. Όταν μπήκαμε μέσα από την πίσω είσοδο, βγήκαμε στην αίθουσα που ήταν

ο χώρος με το σπάνιο φωτογραφικό και κινηματογραφικό υλικό. Το πρώτο βίντεο που είδαμε ήταν μαρτυρίες ανθρώπων που βιώσαν τον ξεριζωμό αυτό

καθώς και φωτογραφίες με ανθρώπους που ξεριζώθηκαν .Επισης υπήρχαν και φωτογραφίες με περιεχόμενο συγκλονιστικό. Ύστερα από αυτό το βίντεο 

πήγαμε σε ένα χώρο που ο καθένας είχε την δική του οθόνη και παρακολουθούσε μαρτυρίες ανθρώπων, οι όποιες ήταν συναρπαστικές και τόσο ρεαλιστικές....

    Στην εκδρομή αυτή, εκτός από τις διηγήσεις και τις κινηματογραφικές μαρτυρίες, είχαμε την ευκαιρία να δώσουμε και εμείς ,κατά κάποιο τρόπο, ένα κομμάτι του εαυτού μας 

σχετικά με το θέμα αυτό γράφοντας σε χαρτάκια τις σκεψεις .Υστερα τα χαρτάκια με τις απόψεις μας τα κρεμάσαμε στο <Δέντρο της Μνήμης> μαζι με τις

αναμνήσεις πολλών ανθρώπων .Μετα μεταφερθήκαμε σε μια άλλη αίθουσα με πολλά εκθέματα από την <Ματωμένη πόλη>. Ανάμεσα σε αυτά τα

εκθέματα υπήρχαν πολλές εντυπωσιακές ενδυμασίες από γυναίκες κατά την πλειονότητα, αλλα επίσης από άντρες και μικρά παιδια. Απο τις ζωντανές

ενδείξεις μας από ότι είδαμε, στις γυναίκες της Σμύρνης άρεσε ο καλλωπισμός άλλα επίσης προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να δείξουν όμορφες. Αυτο βέβαια 

δεν το κατάφερναν μόνο με τις ενδυμασίες άλλα και με τα πλούσια και καλοφτιαγμένα κοσμήματα τους. Συμπερασματικά οι γυναίκες στην Σμύρνη ήταν πάντα φινετσάτες 

και ποτέ δεν παραμελούσαν τον εαυτό τους. Εκτος όμως από τις ενδυμασίες στο μουσείο υπήρχαν και εκθέματα από τα σπίτια της Σμύρνης. Ξυλόγλυπτα έπιπλα, χειροποιητα

διακοσμητικά ήταν πράγματα που χαρακτήριζαν ένα σμυρναίικο σπίτι .Γενικά οι άνθρωποι αυτοί φρόντιζαν και για την περιποίηση του σπιτιού τους.

   Τελικά, μπορούμε να καταλάβουμε πως ο ξεριζωμος, <ξερίζωσε> τις ζωές των ανθρώπων καταστρέφοντας όλα τα υπάρχοντα τους που με κόπο

είχαν φτιάξει. Έτσι κατανοούμε πως το να <ξεριζώνεις> κάποιο από τον τόπο τον οποίο γεννήθηκε και ζει είναι το χειρότερο πράγμα που θα μπορούσε 

να συμβεί στον καθένα μας.

   Η έκθεση <Δυο φορές Ξενοκίνητα πολύ ενδιαφέρουσα και πολύ συναρπαστική καθώς περιείχε μέσα ντοκουμέντα  και σπάνιο υλικό το οποίο με κανένα άλλο 

τρόπο δεν θα μπορούσαμε να δούμε. Προνομιούχοι βγήκαμε εμείς οι ίδιοι, καθώς μάθαμε πολλά πράγματα για το μεγαλύτερο ξεριζωμό

που έγινε ποτέ στην ελληνική άλλα και στην παγκόσμια ιστορία. Αυτή η εκδρομή επίσης μας έδωσε κάποιο ηθικό δίδαγμα

<Όταν είσαι δυο φορές ξένος θα είσαι για ΠΑΝΤΑ ξένος>.                           

                                                                                                                                                                                            Βασιλική Μιχοπούλου,

                                                                                                                                                                                           μαθήτρια της τάξης Β'2

«Την ιστορία μελέτα παιδί μου, γιατί έτσι όχι μόνο τον εαυτό σου και τη ζωή σου θα κάμεις ένδοξη και χρήσιμη στην ανθρώπινη κοινωνία, αλλά και το μυαλό σου οξυδερκέστερο και διαυγέστερο»

Ιπποκράτης

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Στο Μεσολόγγι από τις 21 Οκτωβρίου 2012 είχε εγκαινιαστεί η Έκθεση: «Η Σμύρνη των Ελλήνων». Την Έκθεση συνδιοργάνωσαν η Βυρωνική εταιρεία και η Ένωση Σμυρναίων.

Η πολιτιστική ομάδα μας δε μπορούσε να επισκεφτεί και αυτή την Έκθεση. Το Νοέμβριο την επισκέφθηκαν οι καθηγήτριές μας: Μαρία Αγγέλη, Ανδρονίκη Καλαμάρα και Σπυριδούλα Χονδρού.

Η κυρία Αγγέλη μας περιέγραψε τα πλούσια εκθέματα που είδε.

Μας μίλησε και για τον ποιητή Γεώργιο Σεφέρη, φωτογραφίες του οποίου ήταν στην έκθεση.

«ΞΕΡΕΙΣ ΤΑ ΣΠΙΤΙΑ,

ΠΕΙΣΜΑΤΩΝΟΥΝ ΕΥΚΟΛΑ, ΣΑΝ ΝΑ ΤΑ ΓΥΜΝΩΝΕΙΣ»

Είναι δύσκολο να γράψει κάποιος μια απλή εισαγωγή για τα παράλια της Μικράς Ασίας, ένα χώρο γεμάτο ελληνική Ιστορία και έντονα συναισθήματα. Ίσως το ποίημα «Το σπίτι κοντά ση θάλασσα» του Μικρασιάτη Γιώργου Σεφέρη, από τη Σμύρνη και τη Σκάλα Βουρλών, περιγράφει καλύτερα την περιοχή και τα τραγικά γεγονότα του 1922.

«Τα σπίτια που είχα μου τα πήραν. 

Έτυχε να’ ναι τα χρόνια δίσεχτα: πόλεμοι, χαλασμοί, ξενιτεμοί.

Κάποτε ο κυνηγός βρίσκει τα διαβατάρικα πουλιά, κάποτε δεν τα βρίσκει.

Το κυνήγι ήταν καλό στα χρόνια μου, πήραν πολλούς τα σκάγια.

Μη μου μιλάς για τα’ αηδόνι, μήτε για τον κορυδαλλό, μήτε για την μικρούλα

Σουσουράδα που γράφει νούμερα στο φως με την ουρά της.

Δεν ξέρω πολλά πράγματα από σπίτια,

Ξέρω πως έχουν τη φυλή τους, τίποτε άλλο.

Καινούργια στην αρχή σαν τα μωρά που παίζουν στα περβόλια

Με τα κρόσσια του ήλιου, κεντούν παραθυρόφυλλα χρωματιστά

Και πόρτες γυαλιστερές πάνω στη μέρα.

Όταν τελειώσει ο αρχιτέκτονας, αλλάζουν, ζαρώνουν ή χαμογελούν

Ή ακόμη πεισματώνουν μ’ εκείνους που έμειναν, μ’ εκείνους που έφυγαν,

Μ’ άλλους που θα γυρίζανε αν μπορούσανή που χάθηκαν,

τώρα που έγινε ο κόσμος ένα απέραντο ξενοδοχείο.

Δεν ξέρω πολλά από σπίτια.

Θυμάμαι τη χαρά τους και τη λύπη τους καμιά φορά,

Σα σταματήσω. Ακόμη, καμιά φορά, κοντά στη θάλασσα, 

Σε κάμαρες γυμνές μ’ ένα κρεβάτι σιδερένιο, 

Χωρίς τίποτε δικό μου κοιτάζοντας 

τη βραδυνήν αράχνη συλλογιέμαι πως κάποιος 

ετοιμάζεται να’ ρθει, πώς τον στολίζουν ,’ άσπρα και μαύρα ρούχα,

με πολύχρωμα κοσμήματα και γύρω του μιλούν σιγά

σεβάσμιες δεσποινίδες γκρίζα μαλλιά και σκοτεινές δαντέλες,

πως ετοιμάζεται να’ ρθει να μ’ αποχαιρετήσει.

Ή μια γυναίκα ελικοβλέφαρη, βαθύζωνη γυρίζοντας

Από λιμάνια μεσημβρινά, Σμύρνη, Ρόδο, Συρακούσες,

Αλεξάντρεια, από κλειστές πολιτείες σαν τα ζεστά παραθυρόφυλλα,

με αρώματα χρυσών καρπών και βότανα: πως ανεβαίνει τα σκαλιά 

χωρίς να βλέπει εκείνους που κοιμήθηκαν κάτω από τα σκαλιά.

Ξέρεις τα σπίτια πεισματώνουν εύκολα, σαν να τα γυμνώνεις.»

Γ. ΣΕΦΕΡΗΣ

ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΚΟΝΤΑ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ