Ζορμπάς ο Ελληνας: Και μαθητές «καλαμαράδες»!

 Alfavita

 0

Ένα κείμενο των μαθητών και της καθηγήτριας του 2ου Γυμνασίου Αγρινίου

Στη μνήμη του Γ. Ζορμπά

Επιμέλεια: Δρ  Μαρία Ν. Αγγέλη

«Να πέφτεις όπου να ’ναι, με τα μούτρα !Να πέφτεις με τα μούτρα στη δουλειά, στο κρασί, στον έρωτα και να μη φοβάσαι το Θεό, μήτε το διάολο. Αυτό θα πει παλικάρι!»[Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά,1981:278]

Εικόνα:  Γ.Ζορμπάς 

O Αλέξης Ζορμπάς, ένας από τους πιο γνωστούς ήρωες της Παγκόσμιας λογοτεχνίας. Ο πραγματικός Ζορμπάς γεννήθηκε στο Κυλινδρό του νομού Πιερίας (1865 ή 1869) και πέθανε το 1941 στα Σκόπια. Εκεί βρίσκεται ο τάφος του τον οποίο επισκέφτηκε και ο Μίκης Θεοδωράκης.

Το όνομά του ήταν Γεώργιος, γιός του τσέλιγκα Φώτη Ζορμπά. Ο Καζαντζάκης τον μετονόμασε Αλέξη και του έδωσε διαστάσεις ήρωα!

Ο μεσήλικας Γ.Ζορμπάς μετά τη γνωριμία του με τον Καζαντζάκη μπήκε ως αρχιεργάτης στη δούλεψη του σε μια επιχείρηση εκμετάλλευσης λιγνιτωρυχείου κοντά  στη Στούπα  της Μεσσηνίας. Ο τριαντατριάχρονος τότε διανοούμενος  Ν. Καζαντζάκης  και ο απλός πενηντάχρονος  εργάτης Γ. Ζορμπάς δέθηκαν με μια δυνατή φιλία.

Με το έργο: «Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά» ο Καζαντζάκης απαθανατίζει το Ζορμπά και τον κάνει παγκόσμια γνωστό.

ΕΙΚΟΝΑ: Ο Άντονι Κουίν- «Ζορμπάς» χορεύει συρτάκι!

Στη  Νεοελληνική Λογοτεχνία Γ Γυμνασίου ανθολογείται απόσπασμα από αυτό το έργο  του Καζαντζάκη :

Ο αφηγητής αναφέρει τη συνάντηση και τη γνωριμία με το Ζορμπά σ’  ένα καφενεδάκι στον Πειραιά όπου περιμένει να πάρει το πλοίο για την Κρήτη. Μέσα από την κουβέντα με έκπληξη μαθαίνει ότι ο μεσήλικας κουβαλάει μαζί του το σαντούρι με το οποίο η σχέση του είναι ερωτική… Ο αφηγητής ακούγοντας την ιστορία του συνομιλητή του είναι βέβαιος ότι αυτόν τον άνθρωπο ζητούσε και θα τον πάρει μαζί του στην Κρήτη.

 «Κατάλαβα πως ο Ζορμπάς ετούτος είναι ο άνθρωπος που τόσον καιρό τον ζητούσα και δεν τον έβρισκα· μια ζωντανή καρδιά, ένα ζεστό λαρύγγι, μια ακατέργαστη μεγάλη ψυχή, που ακόμα δεν αφαλοκόπηκε από τη μάνα της, τη Γης. Τι θα πει τέχνη, έρωτας της ομορφιάς, αγνότητα, πάθος – ο εργάτης ετούτος μού το ξεδιάλυνε με τα πιο απλά ανθρώπινα λόγια.»

Η λεβεντογέννα Κρήτη είναι Τόπος μυθοπλασίας. Ο Ζορμπάς δεν πάτησε ποτέ εκεί… Εκεί  όμως τον ήθελε ο Καζαντζάκης…

 Ομαδική φωτο: τμήμα Γ1, 2^ου Γυμνασίου Αγρινίου

Δίδαξα το κείμενο στους μαθητές του 2^ου Γυμνασίου Αγρινίου «Κοσμάς ο Αιτωλός». Μετά την ανάλυση και το σχολιασμό του κειμένου προέτρεψα τα παιδιά να γράψουν ως ασκήσεις δημιουργικής γραφής: ένα ποίημα, ένα σταυρόλεξο ή μια ακροστιχίδα για το Ζορμπά. Τα περισσότερα τα έγραψαν όλα.! Αγάπησαν αυτόν τον ήρωα της λογοτεχνίας και της πραγματικής ζωής…

Ομαδική φωτο: τμήμα Γ2, 2^ου Γυμνασίου Αγρινίου

Παραθέτω ενδεικτικές  εργασίες των μαθητριών και των μαθητών του 2^ου Γυμνασίου Αγρινίου «Κοσμάς ο Αιτωλός»:

Α) ΠΟΙΗΜΑΤΑ

I) Αλέξης  Ζορμπάς

Αλέξης Ζορμπάς είναι το όνομά μου

σας χαιρετώ όλους μέσα απ’ την καρδιά μου.

Σήμερα γνώρισα έναν συγγραφέα,

και κάνουμε αρκετά καλή παρέα.

Σαντούρι κουβαλώ πίσω στο σακί μου

το οποίο έχει γίνει η μόνη απασχόλησή μου

Ταξίδι θα πάμε στην Κρήτη μαζί

θέλω να κάνω μια νέα αρχή.

Συρτάκι θα χορέψω μέχρι το πρωί

θα πιω και ένα ποτήρι γεμάτο με ρακί.

Μπορεί να μην ξέρω καλή ορθογραφία

μα μοιράζω σε όλους την ίδια ευτυχία…

Δημήτρης Κουτσομπίνας, Βασίλης Κούρτης

II) Αλέξης Ζορμπάς

Τα μάτια σου μου κάνανε εντύπωση μεγάλη

Καθώς σπίθες πέταγαν σαν μια φωτιά μεγάλη

Σε γνώρισα με γνώρισες και έμαθα για σένα

Με το σαντούρι σου εσύ έρωτα είχες μεγάλο

Στη ζωή πιο σημαντικό δεν ήταν τίποτα άλλο

Αμέσως σε συμπάθησα στην Κρήτη να  σε πάρω

δεν υπάρχει περίπτωση να βρω σαν εσένα άλλο!          

    Λίλα Ανδρικοπούλου

III)  Αλέξης Ζορμπάς

 Ένας ψηλός, άντρας κρεμανταλάς

Μπήκε σ’ ένα καφενεδάκι.

Το όνομά του ήτανε Ζορμπάς

Κι έπιασε φιλία με τον Καζαντζάκη.

Είχε μαλλιά κατσαρωμένα

Δυο μάτια περγελαστικά

Τα χέρια του ήταν δουλεμένα

Απ’ το βλέμμα του έβγαινε φωτιά.

Ήταν Σεβάχ θαλασσινός

Φιλήδονος και μερακλής

Ένας άνθρωπος λαϊκός

Ειλικρινής και ευφυής.

Μια αγάπη είχε στη ζωή

Κι αυτή ήταν στο σαντούρι

Ήταν έρωτας, πάθος κι ηδονή

Σα μια σχέση παλιά, αυθεντική.

Ζορμπάς εστί Ελλάδα …

Ζορμπάς εστί ανεμελιά

Με τ’ αξέχαστο συρτάκι του

πρόβαλε την ελληνική λεβεντιά!

Σκουτέρη Θεοδώρα, Πάγια Λεονόρα

IV) ΑΛΕΞΗΣ ΖΟΡΜΠΑΣ

Ήταν ένας άνδρας ψηλός

Ένας άνδρας κοκκαλιάρης

Είχε  δυο μάτια όλο φως

Δυο μάτια όλο χάρη.

Άνθρωπος φιλήδονος

Και πολυζωισμένος

Ανέμελος, ελεύθερος

Πολύ ταξιδεμένος.

Η πιο μεγάλη αγάπη του

Ήτανε το σαντούρι

Όργανο που χρειάζεται ψυχή

Κι όχι γυναίκα και παιδί…

Με αυτόν τον ήρωα έγινε

Η Ελλάδα στα πέρατα γνωστή

Με το αθάνατο συρτάκι του

Θα είναι για πάντα ξακουστή…

Αρωνιάδα Ευαγγελία

V). Αλέξης Ζορμπάς

Στο καφενείο καθόμουνα

Εκεί εγώ τον είδα

Στα μάτια του εκόλησα

Που ’λαμπαν σαν τον είδα

Έκατσε και μου ζήτησε

Μαζί μου να τον πάρω

Τον ρώτησα το όνομα

Κι άλλες πληροφορίες

Στο λόγο του κατάλαβα

Την ειλικρίνειά του

Τα τσεκουράτα λόγια του

Που ’βγαιναν απ’ την  καρδιά του

Σαντούρι μου είπε έπαιζε

Με πάθος και λατρεία

Με το σαντούρι είχε δεθεί

Σαν σχέση ερωτική

Το αγαπούσε τόσο πολύ

Σαν να ’τανε γυναίκα ποθητή… Λαμπρινή Θώδη

VI) Αλέξης Ζορμπάς 

      Ήτανε ασπρομάλλης, ρυτιδιασμένος

και απ' τα ταξίδια κουρασμένος

Κι έπαιρνε το σαντούρι του

πάει να πιει το ρούμι του

Ήθελε ν’ ανοίξει την καρδιά του

να μην κρατήσει τίποτα

να πει τα μυστικά του…

Βγάζει έξω το σαντούρι του

και με πολλή λαχτάρα

να το χαϊδεύει στοργικά

με αγάπη μεσ’  τα μάτια.

Έλα που το φέραν καιροί ,

να πάει και στην Κρήτη

να παίζει το σαντούρι του

μπροστά στον Ψηλορείτη!

Λίγοι αυτόν εγνώριζαν 

πολλοί μετά τον μάθαν 

ήταν ατόφιος και απλός 

Ζορμπά τον εφωνάζαν!

Κασούμης Παναγιώτης,   Κοκοτός Γιάννης

VII)  Αλέξης Ζορμπάς 

Μάτια περγελαστικά, γεμάτα φλόγα

Τσεκουράτοι τρόποι και λόγια

Άνθρωπος αυθόρμητος και ειλικρινής

Αγαπά με πάθος τη ζωή

Γέρος με το σαντούρι ερωτευμένος

Πολυταξιδεμένος και πολυζωισμένος

Το σαντούρι του σαν παίζει

Τα βάσανά του λησμονεί…

Παναγιώτα Αργυρίου

VIII).  Αλέξης Ζορμπάς

 Ένας άνθρωπος αυθόρμητος, ζεστός, απλοϊκός 

Με το σαντούρι να είναι συνοδοιπόρος του παντοτινός .

Ζει το σήμερα δίχως αύριο, δίχως γιατί 

αφού έχει ψυχή μεγάλη, ακατέργαστη, ζωντανή.

Γέρος κοκαλιάρης, με μεγάλη κεφαλή 

με μια ματιά ανήσυχη ,θλιμμένη, περιγελαστική.

Έχει χέρια παραμορφωμένα, νευρικά 

τα δάχτυλα του μαύρα ,χοντρά και τραχειά.

Τα χέρια αυτά χαϊδεύουν το σαντούρι τρυφερά 

σαν να χαϊδεύουν γυναίκα , αργά, παθητικά.

Σκοτούρες όταν έχει να παίξει δεν μπορεί,

γιατί έχει γυναίκα, παιδιά, νοικοκυριό ν' ασχοληθεί.

Την αγάπη και τον έρωτα, συναισθήματα που βιώνουμε καθημερινά,

τα περιγράφει με λόγια λαϊκά ,χωρίς εκφραστικά μέσα εντυπωσιακά. 

Βαρεμένου Ειρήνη , Πασιά Δήμητρα-Ζωή 

IX)  Αλέξης Ζορμπάς 

Τον Αλέξη Ζορμπά ο Καζαντζάκης γνώρισε 

κι έμαθε αλήθειες που ο ίδιος δεν εμπόρεσε.

Απλή λιτή κι απέριττη ήταν η ζωή του 

μα ήξερε να ζει την κάθε στιγμή του.

Άνθρωπος αυθόρμητος ειλικρινής και μερακλής 

ο Καζαντζάκης τον εζήλεψε γιατί ήταν ευθύς.

Έρωτας τρελός για το σαντούρι υπήρχε  

κι ας ήτανε φτωχός μ αυτό όλα τα είχε.

Σα γυναίκα τρυφερά το ακουμπούσε 

ήταν το μόνο πράγμα που αληθινά αγαπούσε.

Παναγιώτα Τσακανίκα, Ασημίνα Τσούτσα

X) Αλέξης Ζορμπάς 

Τον γνώρισα στον Πειραιά

Ζορμπάς το όνομά του

Λόγια απλά και λαϊκά

Σαν την κορμοστασιά του

Μάτια θλιμμένα

Μάτια που σπίθιζαν

Μαλλιά κατσαρωμένα

Που λίγο γκρίζιζαν

Τσεκουράτοι τρόποι

Γεμάτοι ειλικρίνεια

Σοφοί τρόποι

Όλο σαφήνεια

Της ζωής χαρές

Περιπετειώδεις πλευρές

Γεμάτος εμπειρίες

Και   ελευθεροστομίες…

Χέρια δουλεμένα

Και παραμορφωμένα

Με ζωντανή καρδιά

Α, ρε! Κρεμανταλά

Οικογένεια και βάσανο

Μια ζωή γεμάτη πάθη

Ο Ζορμπάς με το σαντούρι πλάι

Ξέρει  να γλεντά και να ξεσκάει

Φίλε  μου, Ζορμπά

Με το συρτάκι το  τρελό σου

Θα μείνεις για πάντα στην καρδιά

Με τον υπέροχο  χορό σου!

Σοφία Τσιαβίκου, Κωνσταντίνα Μήτσου

XI) Αλέξης Ζορμπάς

Καθώς καθότανε ο Ζορμπάς στο καφενείο

 είδε τον Καζαντζάκη να διαβάζει ένα  βιβλίο

Εκεί που τον έβλεπε και συλλογιζόταν

Κοντά του πήγε ο Ζορμπάς να δει τι σκεφτόταν

Και ευθύς τον ρώτησε: θα με πάρεις μαζί σου;

Εκεί στην Κρήτη μακριά από τη γη μου 

Ο Καζαντζάκης  ρώτησε αν έχει καμία δουλειά

 Εκείνος απάντησε χτύπησα όλα μου τα αφεντικά! 

 και δεν με θέλουν πια σε καμιά δουλειά.

Τώρα με το σαντούρι την περνάω

 και τη ζωή μου τραγουδάω…

Θ.Σουλιώτης , Σ.Σεφεριάδης

Β) ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΑ «ΖΟΡΜΠΑΣ»

Σε ποιο νησί  ο Καζαντζάκης  πήρε τον Ζορμπά μαζί του;

Τι ήταν ο Καζαντζάκης;

Τι ήταν ο Ζορμπάς;

Ποιο ήταν το όργανο του Αλέξη Ζορμπά;

Έγινε παγκοσμίως γνωστό απ’ τον Άντονι Κουίν   

Κοκοτός Γιάννης

Γ) ΑΚΡΟΣΤΙΧΙΔΕΣ

Ζωντάνια                     Ζωή

Οξυδερκής                  Οραμα

Ρεαλιστής                   Ρεαλιστής

Μερακλής                      Mερακλής

Πολυζωισμένος             Πάθος

Ανεμελιά                        Αληθινός

Σαντούρι                        Συρτάκι

Θ. Σκουτέρη                   Β.Κούρτης

Ζωή                                   Ζωή

Οργανο                              Ονειρεμένος     

Ρόζοι                                 Ρόζοι                                     

Μουσική                           Μάτια                                                  

Πάθος                               Πάθος

Αγάπη                              Ανεμελιά

Σαντούρι                        Συρτάκι            

Αρωνιάδα Ευαγγελία               Πάγια Λεονόρα

  Ζωντάνια

Ονειροπόλος

Ρεαλιστής

Μερακλής

Πάθος

Αυθεντικός 

Συνοδοιπόρος 

Πασιά Δήμητρα-Ζωή 

                                          

                                             

                                         

Ζωντάνια

Όραμα 

Ρίσκο

Ματιά

Πείρα

Αυθορμητισμός

Σαντούρι 

Βαρεμένου Ειρήνη 

 «Ο Ζορμπάς μ’ έμαθε να αγαπώ τη ζωή και να μη φoβούμαι το θάνατο!»          Ν.Καζαντζάκης

Εκπαίδευση13.04.2019 - 10:15

Κ. Π. Καβάφης, Μια «στιχουργική συνομιλία» με μαθητές…

Επιμέλεια δρ Μαρία Ν.Αγγέλη

Όσο μπορείς
Κι αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλεις,
τούτο προσπάθησε τουλάχιστον
όσο μπορείς: μην την εξευτελίζεις
μες στην πολλή συνάφεια του κόσμου,
μες στες πολλές κινήσεις κι ομιλίες.

Μην την εξευτελίζεις πηαίνοντάς την,
γυρίζοντας συχνά κι εκθέτοντάς την
στων σχέσεων και των συναναστροφών
την καθημερινήν ανοησία,
ως που να γίνει σα μια ξένη φορτική.

Κ.Π. Καβάφης, Ποιήματα, τόμ.1, Ίκαρος

Το παραινετικό ποίημα «Όσο μπορείς» του Κ Π. Καβάφη ανθολογείται στα Κείμενα  Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Γ’ Γυμνασίου.

Το δίδαξα στους μαθητές του 2^ου Γυμνασίου Αγρινίου  «Κοσμάς ο Αιτωλός».

Ομαδική φωτο: τμήμα Γ1, 2^ου Γυμνασίου Αγρινίου

Ο Καβάφης αναγνωρίζει ότι πολλές φορές οι άνθρωποι παρά  τις προσπάθειες δεν καταφέρνουν να «κάνουν» τη ζωή τους όπως τη θέλουν. Συχνά τα πράγματα εξελίσσονται διαφορετικά από τα όνειρα και τις επιθυμίες τους. Και τούτο για λόγους πέρα από τις δυνάμεις τους…

Ο ποιητής αποδέχεται αυτό που συμβαίνει. Οι άνθρωποι όμως μπορούν να διαχειριστούν την προσωπική τους ζωή. Γι’ αυτό επιχειρεί να συμβουλέψει τον κάθε αναγνώστη ως προς αυτό:

 «… όσο μπορείς: μην την εξευτελίζεις
μες στην πολλή συνάφεια του κόσμου…».

Ο ίδιος  υπήρξε μετρημένος στις κοινωνικές επαφές και επιλεκτικός στους ανθρώπους με τους οποίους συναναστρεφόταν. Επίσης απέφευγε τις περιττές κοινωνικές εκδηλώσεις…

Κατά την ερμηνευτική προσέγγιση του ποιήματος γίνεται και δημιουργική συζήτηση στην τάξη. Οι μαθητές και μαθήτριες είπαν ότι μπορεί ένας νέος εκτός από τις περιττές συναναστροφές να προστατευτεί και από διάφορους κινδύνους της εποχής όπως: ναρκωτικά, αλκοόλ, σεξισμό, κακία κλπ.

Μετά την ολοκλήρωση του μαθήματος έδωσα ως άσκηση δημιουργικής γραφής στα παιδιά:

«Να γράψετε ένα ποίημα συμβουλευτικό προς φίλο ή φίλη σας προκειμένου να αντιμετωπίσει τους κινδύνους, όσο μπορεί…»

Ομαδική φωτο: τμήμα Γ2, 2^ου Γυμνασίου Αγρινίου

Παραθέτω ενδεικτικά δείγματα γραφής τους:

1.Όσο μπορείς

Είσαι νέος με όνειρα  και ελπίδες

Όλη η ζωή είναι μπροστά σου

Ο κόσμος αυτός σου ανήκει

Προστάτεψε τη ζωή σου, όσο μπορείς

Μη χαραμίζεσαι με λάθος ανθρώπους

Που ο μόνος σκοπός τους είναι η εκμετάλλευση

Το εύκολο είναι να κατέβεις σκαλοπάτι

Στάσου όμως εσύ δυνατός!

Φυλάξου από τις παγίδες όσο μπορείς

Τα ναρκωτικά παραμονεύουν παντού

Σε κάθε γωνιά  βρίσκονται φίλοι

Πασχίζοντας πάντα για το δικό σου «καλό»…

«Ένα τσιγάρο δεν είναι κάτι…»

Λένε πολλοί από αυτούς!

Αυτό όμως το τσιγάρο

Κρύβει κινδύνους πολλούς

«Πάμε μια βόλτα για ένα κρασάκι;»

Λένε οι φίλοι πολλές φορές

Μην παρασύρεσαι στον εθισμό

Ο εθισμός σε παραλύει

Τον εγκέφαλο σβήνει σιγά σιγά…

Εκεί έξω υπάρχουν θηρία

Που θέλουν το σώμα σου να εκμεταλλευτούν

Δικές τους ανάγκες να ικανοποιήσουν…

Μην προσφέρεις τον εαυτό σου

«cool» για αυτούς να μη γίνεις

Είναι παγίδα αυτό. Να προσέχεις!

Προστάτεψε μόνη το δικό σου κορμί

Μην χαραμίζεις λοιπόν τη ζωή σου

Σε ανούσια άτομα και ανούσιες πράξεις

Θέσε τα όρια στον εαυτό σου, όσο μπορείς

Αν δεν το κάνουν οι δικοί σου γονείς!

Ανθή  Κοντού

II)  Όσο μπορείς

Πολλούς κινδύνους θα συναντήσεις

Σ’ αυτή τη γεμάτη εμπόδια ζωή

Πολλές φορές στο δρόμο θα στραβοπατήσεις

Και ξανά ισορροπία θα πρέπει να βρεις.

Μα για να βγεις νικητής

Στης ζωής την αδιάκοπη πάλη

Ένα μονάχα προσπάθησε: όσο μπορείς

Δοκίμασε και κόπιασε να μην παρασυρθείς,

Να μη διστάσεις αν χρειαστεί

Κάποτε ένα «Όχι» να πεις

Στη γνώμη της παρέας ν’ αντιτεθείς

Δε γίνεται πάντα μ’ αυτή να συμφωνείς.

Όσο μπορείς μια δική σου πορεία

Να χαράξεις, μες στις πολλές όμοιες

Που εκεί έξω θα βρεις, έχε το θάρρος

Εσύ να διαφοροποιηθείς.

Σκουτέρη Θεοδώρα

III)  «Όσο μπορείς»

Γύρω σου άνθρωποι πολλοί

γεμάτοι πάθη σε σπρώχνουν στην καταστροφή.

Και εσύ στη μέση προσπαθείς

με τα ιδανικά που έχεις να κρατηθείς!

Μέτρο χρειάζονται τα πάντα στη ζωή

και μάθε να αποφεύγεις την υπερβολή.

Με αξιοπρέπεια προχώρα

και μη φοβάσαι την ανηφόρα.

Προσπάθησε όσο μπορείς, και στο τέλος θα δεις,

θα ανταμειφθείς.

Δημήτρης Κουτσομπίνας, Θανάσης Σουλιώτης 

IV) Όσο μπορείς

Έσύ που τη ζωή σου χαλάς

Κάνοντας καταχρήσεις

Τη μέρα σου άσκοπα περνάς

Δίχως να την αξιοποιήσεις.

Το κάπνισμα, το αλκοόλ σε τι σε ωφελούνε

Αντίθετα οι άνθρωποι προσπαθούν να απαλλαχθούνε

Τη ζωή σου μην την εξευτελίζεις έτσι

Γιατί είναι μοναδική και κανείς δε στην επιστρέφει.

Επειδή η ζωή είναι μικρή

Και οι καταχρήσεις τη βαραίνουν

Δημιούργησε στιγμές και αναμνήσεις

Για να την ομορφαίνουν.

Κάνε όνειρα και πραγματοποίησέ τα

Θα σου δώσουν μεγάλη χαρά

Κάνε και την πιο μικρή κατάχρηση να αποτελεί ανάμνηση.

Κατάκτησε το μεγαλείο της ζωής

Χωρίς άσχημες στιγμές και καταχρήσεις

Για να είσαι πάντα ευτυχής

Και ποτέ να μη νιώσεις μοναχός και ελλιπής.

Αρωνιάδα Έυαγγελία, Πάγια Λεονόρα

V)   Όσο μπορείς

Όσο μπορείς κράτα τους φίλους σου κοντά,

Στο πλάι σου, μαζί σου.

Όσο μπορείς γίνε ανεξάρτητος και κοινωνικοποιήσου,

Πάτα στα πόδια σου, πάρε στα χέρια τη ζωή σου.

Όσο μπορείς ευγενικός κι ανεκτικός να είσαι,

Είναι αρετές που σπάνια θα συναντήσεις.

Όσο μπορείς να αγαπάς, να μη φθονείς 

Και τον συνάνθρωπο σου όταν έχεις ανάγκη να καλείς.

  Βαρεμένου Ειρήνη ,  Πασιά Δήμητρα-Ζωή 

VI) Όσο μπορείς

Η ζωή είναι σαν ένας μεγάλος άθλος

με πολλές δοκιμασίες και αμέτρητα εμπόδια

 κρίσιμες στιγμές και καλά και κακά …

Μπορεί πολλές φορές ο βίος να μη στα φέρει όπως τα θες εσύ,

μπορεί να σε στεναχωρήσει ή να σε πληγώσει πολύ

Τουλάχιστον προσπάθησε, όσο μπορείς, να τηρήσεις το εξής: 

Μην παραδόσεις τα όπλα σου και μη λυγίσεις

γιατί είναι σαν να παραδέχεσαι ότι έχεις ηττηθεί

μην αφήσεις να σε καταλάβει η σκέψη αυτή.

Εσύ να προχωράς μπροστά, με το κεφάλι ψηλά!

 Προσπάθησε να ξεχάσεις τις άσχημες στιγμές της ζωής

Ζήσε τη ζωή σου όπως την θέλεις εσύ,

τότε θα είσαι πραγματικά νικητής!

Σεραφείμ Σεφεριάδης

VII)  Όσο μπορείς

Είσαι μια προσωπικότητα , κάτι ξεχωριστό 

μην παρασύρεσαι από τον κάθε εχθρό.

Ζήσε τη ζωή σου έχοντας έναν σκοπό,

να κάνεις κάτι δημιουργικό…

Καθοδήγησε τον εαυτό σου στο σωστό 

σκεπτόμενος πάντα το δικό σου καλό.

Τσούτσα Ασημίνα ,  Τσακανίκα Παναγιώτα 

 Εικόνες: μαθήτριες και μαθητές σε ώρα δημιουργικής γραφής…

2ο Γυμνάσιο Αγρινίου «Κοσμάς ο Αιτωλός»: Το πορτρέτο του κακού μαθητή σήμερα! -Ανεπίδοτες επιστολές προς Λασκαράτο…

2ο Γυμνάσιο Αγρινίου «Κοσμάς ο Αιτωλός»: Το πορτρέτο του κακού μαθητή σήμερα! -Ανεπίδοτες επιστολές προς Λασκαράτο… 

Το πορτρέτο του κακού μαθητή σήμερα

Ανεπίδοτες επιστολές προς Λασκαράτο…

Επιμέλεια: δρ Μαρία Ν. Αγγέλη

 

 

 

Στα κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Γ Γυμνασίου  

ανθολογείται το κείμενο:  

«Ο κακός μαθητής».

     Το κείμενο  προέρχεται από το έργο του Λασκαράτου  «Ιδού ο άνθρωπος»,που εκδόθηκε στα 1886. Το έργο  αποτελείται από  περιγραφές και παρατηρήσεις γύρω από βασικούς χαρακτήρες ανθρώπων…

       Δίδαξα το κείμενο στους μαθητές του 2ου Γυμνασίου Αγρινίου. «Κοσμάς ο Αιτωλός». Κατά την ερμηνευτική προσέγγιση  κάποιοι μαθητές διαφώνησαν με το συγγραφέα! Βρήκαν υπερβολικά όσα γράφει και κυρίως την τελευταία παράγραφο για τον «κακό» μαθητή.             Υπερβολικά επίσης βρήκαν και αυτά που λέει για τον «καλό μαθητή» όταν τους διάβασα  το αντίστοιχο κείμενο. Υποστήριξαν ότι ο κακός μαθητής δε διαβάζει, αλλά μπορεί να έχει άλλα ενδιαφέροντα και ασχολίες... Και αυτός θα βρει το δρόμο του σ’ αυτή τη ζωή. Κανένας δεν χάνεται… Είπαν επίσης, ότι και ο καλός μαθητής που διαβάζει τόσο πολύ ακόμα και στις γιορτές και στις αργίες μπορεί να υστερεί σε άλλα, όπως: κοινωνικότητα, σχέσεις, φιλίες κλπ..................

    -«Κυρία, και οι καλοί μαθητές καταφεύγουν  μερικές φορές σε πονηριές, μου είπε ο Γιάννης. -Ξεγελάνε τους καθηγητές! Σαν παιδιά κάνουν κι αυτά αντιγραφή!».Και με συγκεκριμένα παραδείγματα θέλησε να μου αποδείξει ότι ισχύει και αυτό. «Σαν  παιδιά» μπορεί και αυτά να συμπεριφερθούν ως «κακοί» μαθητές.Έτσι δικαιολόγησε ο Γιάννης τους καλούς μαθητές για την κακή  τους ενέργεια. -«Ισχύει» είπα χρησιμοποιώντας το δικό τους προσφιλές ρήμα.

        Αρκετοί μαθητές με διαφώτισαν για τις νέες τεχνικές αντιγραφής με τη χρήση των εργαλείων της τεχνολογίας, κυρίως του κινητού.. Αλλάζουν οι καιροί, αλλάζουν και τα σκονάκια!

           Τα παιδιά με τη σειρά τους με ρώτησαν αν εγώ είχα αντιγράψει ως μαθήτρια. Τους απάντησα: -Δεν αντέγραψα ποτέ. Ήμουνα καλή μαθήτρια, αλλά όχι φυτό…

       Μετά την ολοκλήρωση του μαθήματος και τη δημιουργική συζήτηση με τα παιδιά τους ανέθεσα ως άσκηση δημιουργικής γραφής:

«Να γράψετε μια επιστολή στο Λασκαράτο  στην οποία θα παρουσιάζετε το πορτρέτο του κακού μαθητή σήμερα…»

        Όλα τα παιδιά έγραψαν την επιστολή. Ενδεικτικά παραθέτω:

Ανεπίδοτες επιστολές προς Λασκαράτο:

I). Κύριε Λασκαράτε, 

         Σας γράφω αυτή την επιστολή για να σας παρουσιάσω το πορτρέτο του κακού μαθητή σήμερα και για να εκφράσω την γνώμη μου πάνω στο απόσπασμα του βιβλίου σας που διαβάσαμε στο μάθημα της Λογοτεχνίας.

         Στις μέρες μας ο κακός μαθητής δεν προσέχει στο μάθημα, κοιμάται, παίζει με το κινητό, έρχεται χωρίς τσάντα και βιβλία στο σχολείο, αντιγράφει τις ασκήσεις από το internet, αντιμιλάει στους καθηγητές και κάνει τα λεγόμενα«σκονάκια» προσπαθώντας να γράψει όσο περισσότερη ύλη μπορεί σε ένα μικρό κομμάτι χαρτί. Τα πιο πολλά είναι κοινά με αυτά που έχετε γράψει και εσείς.

        Εγώ όμως πιστεύω ότι δεν είναι σωστό να υποβαθμίζουμε τον κακό μαθητή. Μπορεί να είναι καλός στη γυμναστική, στα καλλιτεχνικά, στη μουσική… Τα ενδιαφέροντά του να κλίνουν προς αυτές τις κατευθύνσεις και όχι στα μαθηματικά, στη  γλώσσα, στη λογοτεχνία και τα υπόλοιπα φιλολογικά μαθήματα. Σε αυτό το σημείο θέλω να εκφράσω την γνώμη μου για το απόσπασμα του βιβλίου μας. 

     Με όλη την εκτίμηση και το σεβασμό που σας έχω, θα ήθελα να σας πω ότι δεν μου άρεσε αυτό το απόλυτο ύφος που χρησιμοποιείτε στο συγκεκριμένο απόσπασμα.        Υποβαθμίζετε πολύ τον κακό μαθητή! Αναφέρετε μόνο αρνητικά και τίποτα θετικό! Αυτά ήθελα να σας πω. Ελπίζω να διαβάσετε την επιστολή μου και να το σκεφτείτε αυτό…

Με τιμή, 

Σοφία, μια μαθήτρια της

Γ' γυμνασίου

II). Κύριε Λασκαράτε,

     Σεβόμενη το κείμενό σας για τον "κακό μαθητή", θα ήθελα να σας ενημερώσω για την εικόνα του σήμερα, αλλά και να αναφέρω κάποιες ενστάσεις που είχα διαβάζοντάς το.

          Αρχικά, οι επιδόσεις του σημερινού "κακού μαθητή" συχνά έχουν αντίκτυπο και στην συμπεριφορά του. Για παράδειγμα, τείνουν να γίνονται ασεβείς και αγενείς προς τους καθηγητές και τους μαθητές τους εξαιτίας αφορμών που οι ίδιοι δίνουν. Τέτοιες περιπτώσεις είναι όταν ο μαθητής καθυστερεί να μπει στην τάξη επειδή ο καθηγητής δεν είναι «στα γούστα του» ή εφόσον τον έχουν κουράσει οι διδακτικές ώρες. Κατά τη διάρκεια της ώρας «οι κακοί» αδιαφορούν για το μάθημα χρησιμοποιώντας το κινητό τους, τρώγοντας και μιλώντας με τους συμμαθητές τους.

           Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις στις οποίες οι μαθητές αδικούνται κάτι το οποίο δεν αναφέρατε στο κείμενό σας. Οι καθηγητές αρκετά συχνά, λόγω του ότι είναι προκατειλημμένοι για την άσχημη συμπεριφορά των μαθητών γίνονται αγενείς, απότομοι ή ακόμα και εριστικοί. Είναι πολλές οι φορές που ο "κακός μαθητής" έχει αδικηθεί για ένα λάθος που υπό άλλες συνθήκες θα περνούσε απαρατήρητο. Το επιθυμητό θα ήταν οι καθηγητές να καθοδηγούν με υπομονή τους μαθητές τους και όχι προσβάλλοντάς τους.

          Συνοψίζοντας, θα λέγαμε ότι, ο σημερινός "κακός μαθητής" δεν διαφέρει σε πολλά από εκείνον της δικής σας εποχής, αν και έχει εν μέρει αλλάξει λόγω της εξέλιξης της τεχνολογίας και των πιο ελαστικών κανόνων. Ελπίζω να σας βοήθησα με την επιστολή μου έτσι ώστε να σχηματίσετε μια σωστή άποψη για τον "κακό μαθητή" σήμερα.

Με τιμή,

Η μαθήτρια 

Βαρεμένου Ειρήνη

    

III) Αγαπητέ κύριε Λασκαράτε, 

       Πρόσφατα διάβασα ένα κείμενό σας το οποίο αναφερόταν στον κακό μαθητή. Πρωτίστως, θα ήθελα να σας εκφράσω τα θερμά μου συγχαρητήρια για το έργο σας το οποίο ακόμα και στις μέρες μας παραμένει επίκαιρο. Επιτρέψτε μου να συμφωνήσω με εσάς και να επαυξήσω. 

       Στη σύγχρονη κοινωνία και το σύγχρονο σχολείο, πολλοί μαθητές έχουν χαρακτηριστεί ως κακοί.. Σήμερα, ένας κακός μαθητής δε διστάζει να μιλά με τον διπλανό του εν ώρα μαθήματος ενώ αν δεχτεί παρατήρηση αυθαδιάζει προς τον καθηγητή. Επιπλέον, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις των παιδιών τα οποία χρησιμοποιούν το θρανίο με λανθασμένο τρόπο. Για εκείνους αυτό δεν αποτελεί ένα εργαλείο με το οποίο μπορεί να διευκολυνθεί η διαδικασία του μαθήματος αλλά ένα μέρος στο οποίο ακουμπούν όταν θέλουν να κοιμηθούν.

          Επίσης, εφόσον η τεχνολογία έχει εισβάλλει στην καθημερινή μας ζωή, θα ήταν αδύνατο να μην είχε εισέλθει και στη σχολική. Πλέον, οι μαθητές δεν παρακολουθούν το μάθημα αλλά ασχολούνται «κρυφά» με το κινητό. Έχουν δε την πεποίθηση ότι αυτή τους η ενασχόληση παραμένει μυστική και ότι οι καθηγητές δεν τους βλέπουν.

          Ακόμα, ο τρόπος αντιγραφής έχει αλλάξει. Στην εποχή μας λίγοι είναι οι γονείς που αγοράζουν βοηθήματα για τα παιδιά τους. Αντιθέτως, εκείνα χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για να αναζητήσουν τις λύσεις των ασκήσεών τους και μάλιστα εν αγνοία των γονέων τους. Έτσι, οδηγούμαστε σε κωμικοτραγικές καταστάσεις: μαθητές οι οποίοι παρουσιάζουν πολύ καλές εργασίες δε μπορούν να ανταπεξέλθουν σε μια απροειδοποίητη ολιγόλεπτη εξέταση! 

         Πραγματικά, όσο κι αν το θέλω, μου είναι αδύνατο να δικαιολογήσω τους κακούς μαθητές. Κατά την άποψή μου άλλωστε, αυτό είναι περιττό. Όπως ένας καλός μαθητής μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του, το ίδιο πρέπει να κάνει και ένας κακός. Εξάλλου, είναι απαραίτητο να μάθει ότι: «Τα αγαθά κόποις κτώνται». 

        Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για τον χρόνο σας και ελπίζω αυτά τα στοιχεία να σας φανούν χρήσιμα σε μια μελλοντική επανέκδοση του βιβλίου σας. 

Με εκτίμηση,

Θεοδώρα Σκουτέρη  

IV) Κύριε Λασκαράτε, 

          Με αυτή την επιστολή θα ήθελα να σας παρουσιάσω το πορτρέτο του κακού μαθητή σήμερα. Αρχικά, θα ήθελα να διευκρινίσω ότι οι κακοί μαθητές της σημερινής εποχής δεν διαφέρουν πολύ από τους κακούς μαθητές της παλιάς εποχής. 

         Στις μέρες μας λοιπόν επικρατεί ακόμη η εικόνα του κακού μαθητή, την οποία αναφέρετε και εσείς στο κείμενό σας.

          Οι κακοί μαθητές περιμένουν τις γιορτές και τις αργίες για να «γλιτώσουν» το καθημερινό διάβασμα, το σχολείο και γενικά ό,τι έχει σχέση με το μάθημα. Βέβαια όλα αυτά έχουν ως συνέπεια όταν φτάσει η ώρα των εξετάσεων να προβούν σε άλλες μεθόδους, εκτός του διαβάσματος, για να γράψουν και να περάσουν το μάθημα. Η κυρίαρχη λοιπόν μέθοδος είναι η αντιγραφή η οποία μπορεί να γίνει με ποικίλους τρόπους. 

  Αυτοί οι τρόποι είναι οι εξής: τα σκονάκια είτε είναι γραμμένα σε κάποιο σημείο του σώματος (π.χ. χέρι, πόδι κτλ.), είτε σε κάποιο χαρτάκι που θα είναι κρυμμένο στην τσέπη ή στην κασετίνα. Άλλος τρόπος είναι να γράψει στο θρανίο κάποια βασικά στοιχεία. Ένας νέος τρόπος ο οποίος δεν υπήρχε παλιά και ο οποίος είναι στην εποχή μας ο πιο διαδεδομένος για να αντιγράψει ένας κακός μαθητής είναι το κινητό! Μέσα από το κινητό ένας κακός μαθητής μπορεί να αντιγράψει πληκτρολογώντας στο ίντερνετ όπου βρίσκει την απάντηση. 

           Επίσης ένα άλλο χαρακτηριστικό που έχει ο σημερινός κακός μαθητής είναι η έλλειψη σεβασμού προς το πρόσωπο του καθηγητή του και κατά συνέπεια και του συμμαθητή του, αντιμιλώντας, βρίζοντας ή κάνοντας άσχημες χειρονομίες. 

     Ένα ακόμη χαρακτηριστικό του κακού μαθητή είναι η φράση «με αδίκησε ο καθηγητής» που χρησιμοποιούνταν και παλιά αλλά και τώρα. Χρησιμοποιείται λοιπόν από τους κακούς μαθητές για να δικαιολογήσουν την δική τους αποτυχία. 

       Εν κατακλείδι, ο κακός μαθητής παλιά απλώς δεν διάβαζε και προσπαθούσε να περάσει την τάξη. Σήμερα υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που χαρακτηρίζουν έναν κακό μαθητή, οι οποίοι δε βασίζονται μόνο στο να σκέφτονται με ποιο τρόπο θα περάσουν την τάξη, αλλά αντιμιλώντας στους καθηγητές τους και αντιγράφοντας με διάφορους τρόπους.   

Με εκτίμηση, 

Η μαθήτρια 

Αρωνιάδα Ευαγγελία  

V)  Αξιότιμε κύριε Λασκαράτε 

Γεια σας. Σας στέλνω αυτή την επιστολή, διότι θα ήθελα να σας ενημερώσω σχετικά με το πορτρέτο του κακού μαθητή το οποίο επικρατεί στις μέρες μας. 

     Αρχικά θα ήθελα να επισημάνω ότι οι  κακοί μαθητές αντιμετωπίζονται από τους υπόλοιπους συνήθως με περιφρόνηση, λόγω του χαμηλού μορφωτικού  επιπέδου.. Θα ήθελα να διευκρινίσω και τη θέση των γονιών αυτών των παιδιών. Είναι πιθανό, λόγω διαφόρων οικογενειακών προβλημάτων, τα παιδιά αυτά να είναι απομακρυσμένα από τους γονείς τους… Δεν έρχονται οι γονείς και τα παιδιά σε επαφή με απώτερο σκοπό την επίλυση των προβλημάτων με διάλογο μεταξύ τους… Έτσι αυτά τα παιδιά οδηγούνται σε "σκοτεινά" μονοπάτια. Επίσης, αδυνατούν να ανταπεξέλθουν σε οποιαδήποτε υποχρέωση προκύψει. 

      Ακομη θέλω να επισημάνω ότι οι μαθητές αυτοί έχουν ανάρμοστη συμπεριφορά (όχι μόνο στο σχολείο, αλλά και στην κοινωνία)  αφού δεν έχουν διδαχθεί κανόνες ηθικής ή σωστής συμπεριφοράς . Τέλος, θα επιθυμούσα να πω το εξής: ότι αυτοί οι μαθητές μπορεί να είναι κακοί και να αποκαλούνται «αποβράσματα της κοινωνίας», αλλά είναι άνθρωποι. Δεν σημαίνει ότι επειδή είναι κακοί μαθητές είναι και κακοί άνθρωποι!

     Σας ευχαριστώ πολύ για τη διάθεση  του χρόνου σας για να διαβάσετε την επιστολή μου.

Με σεβασμό

Θανάσης Σουλιώτης

VI) Κύριε Λασκαράτε,

         Σας γράφω αυτήν την επιστολή με αφορμή το απόσπασμα του έργου σας: "Ο κακός μαθητής". Έτσι σας γράφω για να σας ενημερώσω για το σημερινό πορτρέτο του κακού μαθητή.  

       Αυτά που θα αναφέρω δεν διαφέρουν πολύ με τα δικά σας λεγόμενα… Ωστόσο λόγω εποχής έχουν αλλάξει πολλά πράγματα.  Πρώτα από όλα, ένας μη καλός μαθητής έχει συνήθως χαμηλή αυτοεκτίμηση και πολλές φορές για να γράψει ένα ικανοποιητικό βαθμό έστω για να περάσει στην επόμενη τάξη, αντιγράφει από συμμαθητές του ή κάνει τα λεγόμενα... «σκονάκια». 

      Ακόμη οι μη ενδιαφερόμενοι  για το μάθημα μαθητές συχνά ασχολούνται με το κινητό ή ακόμη και κοιμούνται αγνοώντας την παρουσία του καθηγητή στην τάξη.  Τέλος, πολλοί από εκείνους όταν τους κάνει παρατήρηση ο καθηγητής αντιδρούν και μάλιστα αντιμιλούν με άσχημο πολλές φορές τρόπο. Ελπίζω να σας βοήθησα να καταλάβετε την εικόνα του κακού μαθητή σήμερα.  

Με εκτίμηση

η μαθήτρια Γ'ταξης

Ασημίνα Τσούτσα.

                                           

VII)  Αξιότιμε  κύριε Λασκαράτε,

         Σας στέλνω αυτή την επιστολή με σκοπό να σας παρουσιάσω το πορτρέτο του  «κακού» μαθητή σήμερα. Αρχικά βασικό χαρακτηριστικό ενός «κακού» μαθητή είναι η έλλειψη ενδιαφέροντος σχετικά με το διάβασμα. Ωστόσο τα παιδιά  εμφανίζουν και άλλα γνωρίσματα. 

    Θέλοντας με κάθε τρόπο να αποφύγουν το μάθημα, προβαίνουν σε καταλήψεις και αποχές. Ακόμη χρησιμοποιούν τα κινητά τους τηλέφωνα και φέρονται εντελώς ανάρμοστα απέναντι στους καθηγητές τους. Έτσι δεν είναι λίγες οι φορές που μαθητές μιλούν υβριστικά προς του καθηγητές, ενώ συχνά φεύγουν από το μάθημα χωρίς να ζητήσουν άδεια. Συνεπώς όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά σκιαγραφούν το πορτρέτο ενός «κακού» μαθητή σήμερα.

Με εκτίμηση, 

Η μαθήτρια Δήμητρα-Ζωή Πασιά

VIII).  Κύριε Λασκαράτε,

          Με αφορμή το κείμενό σας με τίτλο: «Ο κακός μαθητής», αποφάσισα να σας περιγράψω μέσα από αυτήν την επιστολή τον κακό μαθητή της σύγχρονης εποχής που δεν διαφέρει πολύ από της δική σας. 

         Εγώ η ίδια είμαι μαθήτρια και τα γνωρίζω από πρώτο χέρι. Ο κακός μαθητής λοιπόν χαρακτηρίζεται από ασυνέπεια. Δε συνηθίζει να παρακολουθεί στο μάθημα και συχνά αντιμιλά στους καθηγητές χωρίς να φοβάται τις πιθανές συνέπειες. Αυτό που διαφοροποιεί τον κακό μαθητή εκείνης της εποχής με τη σύγχρονη είναι η χρήση των κινητών την ώρα του μαθήματος. 

     Τι καλύτερο από το να βγάλει το κινητό του για να περάσει η ώρα! Όσον αφορά τις εξετάσεις βρίσκει ένα σωρό από τρόπους αντιγραφής ώστε να μπορέσει να περάσει την τάξη. Γράφει σε μικρά χαρτάκια όσο περισσότερη ύλη μπορεί από το βιβλίο ή ακόμα αντιγράφει από τους συμμαθητές του με οποιοδήποτε τέχνασμα. Όταν γυρίζει σπίτι του, δεν ασχολείται με τα μαθήματα για την επόμενη μέρα και σκαρφίζεται διάφορες δικαιολογίες. Τέλος, θεωρεί τον εαυτό του αδικημένο από τους καθηγητές και προσπαθεί συχνά να πείσει τους γονείς του γι’ αυτό. Αυτή λοιπόν είναι η εικόνα ενός κακού μαθητή σε γενικές γραμμές στη σύγχρονη εποχή που μοιάζει σε αρκετά σημεία με εκείνον της δική σας.

Με εκτίμηση,

Η μαθήτρια του 2ου Γυμνασίου Αγρινίου 

Παναγιώτα Τσακανίκα 

Εικόνα: Μαθητές-μαθήτριες, επιστολογράφοι… με τη Μ. Ν. Αγγέλη. 2ο Γυμνάσιο Αγρινίου «Κοσμάς ο Αιτωλός».