Αδελφοί Παπαστράτου

Ποίημα της μαθήτριας Μαρίας Σαρδέλη

Οι Αδελφοί Παπαστράτου το Αγρίνιο αγαπούσαν,
στο οποίο περιουσία άφησαν που με κόπο αποκτούσαν.
Ήταν μεγάλοι ευεργέτες και άνθρωποι με πνεύμα,
όπου το σεβασμό διεκδικούσαν  με ένα τους μόνο νεύμα.

Στον τόπο μας προσέφεραν πολλά,

όλα τους ανεκτίμητης αξίας μοναδικά!

Το μέλλον κοιτούσαν, είχαν πολλά οράματα,
από τα οποία προέκυψαν πολλά πράγματα.
Ήταν άνθρωποι εργατικοί, με ήθος και σοφία,
άνθρωποι καλλιεργημένοι που δημιούργησαν μεγαλεία.
Έλεγαν λόγια με νόημα, λόγια με ουσία,
και για χάρη τους γράφτηκαν πολλά βιβλία…

              ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ  ΤΟΥ  κ.  ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΥ  ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΥ,

                                  ΚΑΘΗΓΗΤΟΥ  ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ

           ΣΤΟΥΣ  ΜΑΘΗΤΕΣ  ΤΗΣ  ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ  ΜΑΣ  ΟΜΑΔΑΣ:

ΑΡΚΟΥΜΑΝΗ  ΓΡΗΓΟΡΗ, ΓΚΟΥΡΛΙΑ ΜΑΡΤΖΥ, ΖΑΧΟΥ ΙΩΑΝΝΑ,

ΙΩΑΝΝΙΔΗ  ΒΑΡΒΑΡΑ, ΚΑΜΠΑΣΗ  ΕΣΤΕΡΑ.

10  Φεβρουαρίου 2014                                                                         

           Πού  γεννηθήκατε; Πότε;

Γεννήθηκα  στο Αγρίνιο  το  1963.

          Τί  γνωρίζετε  για  τη  οικογένεια  Παπαστράτου;

   Είναι  παλιά  αγρινιώτικη  οικογένεια. Ο  γενάρχης  παπα-Στρατής  ηρθε  στο  Αγρίνιο  τις  αρχές  του  19^ου  αιώνα. Σ΄ αυτόν  οφείλεται  το  επώνυμο  της  οικογένειας. Ο  γιος  του  Αναστάσιος  παντρεύτηκε τη Χαρίκλεια και  παιδιά  τους  είναι ο  Επαμεινώνδας, ο  Ιωάννης, ο  Σωτήριος, ο Ευάγγελος  Παπαστράτος.

   Ο  Ευάγγελος τις  αρχές  του  20^ου  αιώνα, αφού  τελείωσε  το  Σχολαρχείο, ασχολήθηκε  με  το  εμπόριο  καπνού και  ίδρυσε  την  Καπνοβιομηχανία «Παπαστράτος-Αυγερινός». Οι  δουλειές  πήγαιναν  καλά  και  η  έδρα  της  Εταιρείας  μεταφέρεται  στην  Αθήνα.

            Πείτε  μας  κάποια πράγματα  για τις  δικές  τους  καπναποθήκες.

   Το  1924-1926  χτίστηκαν  οι  καπναποθήκες. Ήταν  σπουδαία κίνηση και  για  την  καπνοβιομηχανία  και  για  το  Αγρίνιο.

           Γιατί  το  πιστεύετε  αυτό;

    Ήταν  σπουδαία  παραγωγική  μονάδα. Βρίσκοταν  κοντά  στην παραγωγή  του  καπνού. Η  μεταφορά  της  πρώτης  ύλης ήταν φθηνή και  εύκολη. Επιπλέον βοήθησε  αποφασιστικά και  τους Αγρινιώτες και  τους  πρόσφατα  εγκατεστημένους  πρόσφυγες  εκ  Μικράς  Ασίας. Οι  περισσότερες  οικογένειες  του  Νομού ζούσαν  από  την καλλιέργεια και  την  επεξεργασία  του  καπνού.

          Θα  θέλατε  να  ανοίξουν  σήμερα οι  καπναποθήκες; Γιατί;

   Ποιος τυφλός  δε  θέλει  τα  μάτια  του; Δεν  ξέρω  αν  σήμερα είναι  συμφέρον  για  μια καπνοβιομηχανία, αλλά  σε  εποχή  οικονομικής  κρίσεως,  για  τους  κατοίκους  της  πόλεως  και  των  περιχώρων του  Αγρινίου, θα  ήταν  οικονομική  ανάσα.

           Τι  ακριβώς  έχουν  δωρίσει  στην  πόλη  μας;

   Εκτός  της  αναπτυξιακής  πνοής πάρα  πολλά.

   Το  1928  ίδρυσαν  εταιρεία  ηλεκτρισμού  η  οποία ηλεκτροφώτισε την  πόλη.

   Το  1933   δώρισαν  την  έκταση που  σήμερα  βρίσκεται  το  Πάρκο.

Γι΄ αυτό  ανέκαθεν  στην  είσοδό  του  βρίσκονται  οι  προτομές  των  αδελφών  και  της  μητέρας  τους  Χαρίκλειας.

   Το  ίδιο  έτος  στην  ίδια  έκταση  χτίστηκαν  το  Γυμνάσιο  Αρρένων και  δίπλα  το  Γυμνάσιο  Θηλέων. Σήμερα  στα  κτίρια  αυτά  στεγάζονται  το  Παπαστράτειο  Γυμνάσιο  και  το  5^ο  Δημοτικό.

   Το  1960  και  στην  ίδια  έκταση  ιδρύθηκαν το  Αρχαιολογικό  Μουσείο και  η  Δημοτική  Βιβλιοθήκη.

   Το  1994  δώρισαν  στο  Αγρίνιο  το  Μέγαρο  της  Γυμναστικής  Εταιρείας.

   Το  2004  χάρισαν  τις  καπναποθήκες  στο  Δήμο  Αγρινίου,  χτισμένες  το  1969  και  συνολικού  εμβαδού  περίπου  10.000 τετραγωνικά  μέτρα.

           Η  πόλη  τους  τιμούσε; Αν  ναι, τι  ακριβώς γινόταν;

    Από  παιδί  θυμάμαι πως  ήταν  χαρά  μας  οι  καλοκαιρινές  εκδηλώσεις  των  Παπαστρατείων.  Μεγαλώνοντας  έμαθα  ότι  τα  Παπαστράτεια  αντικατέστησαν  τα  «Παναιτώλια»  και  τα  «Αγρίνια». Στην  αρχή  ήταν  αθλητικές  εκδηλώσεις  μιας  μέρας. Αργότερα  προστέθηκαν  και  πολιτιστικές  εκδηλώσεις, δηλαδή  συμμετοχή  χορευτικών  συγκροτημάτων  από  πολλές  ευρωπαϊκές  χώρες, θεατρικές  παραστάσεις, εκθέσεις  ζωγραφικής, …  Έγιναν  τελικά  εκδηλώσεις  εννέα  ημερών! 

   Αυτά  από  το  1955  έως  το  1982, που  «πάψαμε  να  τιμάμε  τους  καπιταλιστές καπνοβιομήχανους», όπως  κυκλοφορούσε  τότε  στα

«προοδευτικά»  στέκια…

          Αξίζουν  να  χαρακτηρίζονται  ευεργέτες;

    Ευεργέτης  μπορεί  να  χαρακτηριστεί και  κάποιος  που  βοηθά μια  περιοχή  με  ένα  ευνοϊκό  νόμο. Πόσο  μάλλον  κάποιοι  που  προσφέρουν  πνοή  ζωής  με  αναπτυξιακά  έργα!

           Ποιες  ήταν  οι  επιδράσεις  όλων  αυτών  στο  Αγρίνιο;

    Τις  επιδράσεις  εκφράζει  η  λέξη  ΑΝΑΠΤΥΞΗ!

           Θεωρείτε  πως  τον  τελευταίο  καιρό  έχουμε  ανάγκη από  δωρεές  και  τέτοιου  είδους  ενέργειες;

    Όχι  μόνο  σήμερα, αλλά  πάντα  η  «Ψωροκώσταινα»  πορεύεται  με  δωρεές  των  εύπορων  παιδιών  της, που  αποδεικνύουν  ότι  ο Έλληνας  μπορεί  να  μοιράζεται  τα  αγαθά  του, κάτι  που  γίνεται  και  τώρα  με  τους  σεισμοπαθείς  της  Κεφαλλονιάς!

           Σας  ευχαριστούμε  για  τη  βοήθειά  σας  στο  πρόγραμμά  μας.

        Σας  καμαρώνω  να  ερευνάτε  και  να  μαθαίνετε,

πολύ  περισσότερο, όταν  αφορά  την  τοπική  Ιστορία  μας,

κι  ακόμη  πιο  πολύ, ευεργέτες  της  πόλεως  και  της  περιοχής  μας!

                                              ΚΑΛΗ  ΕΠΙΤΥΧΙΑ!!!

ΑΝΟΙΞΑΝ ΟΙ ΚΑΠΝΑΠΟΘΗΚΕΣ!

Οι μαθητές πιάνουν δουλειά!

Γράφει η Μαρία Ν. Αγγέλη

Δρ. Κοινωνικής Λαογραφίας

Η Πολιτιστική ομάδα του 2^ου Γυμνασίου Αγρινίου φέτος εκπονεί το εξής πολιτιστικό πρόγραμμα:

«Αγρίνιο: Η οικογένεια Παπαστράτου και η προσφορά της στο γενέθλιο τόπο…

Μικρό αφιέρωμα στους Μεγάλους Ευεργέτες!»

 Στα  πλαίσια του προγράμματος  πραγματοποιήσαμε  επίσκεψη στις καπναποθήκες αδελφών Παπαστράτου στο κέντρο του Αγρινίου, σε μια επιτόπια έρευνα για τη λειτουργία  των καπναποθηκών άλλοτε και σήμερα…

 Ενημέρωσα  τα παιδιά σχετικά με τον καπνό και τις καπναποθήκες :

Το Αγρίνιο, η πόλη του καπνού, όπως σωστά χαρακτηρίζεται, από  το δεύτερο μισό του 19^ου αιώνα και ιδιαίτερα στις τελευταίες δεκαετίες του γνωρίζει  σημαντική πρόοδο χάρη  στον καπνό. Η μεγάλη ανάπτυξη όμως θα επέλθει στις αρχές του 20^ου αιώνα, οπότε η επέκταση της καπνοκαλλιέργειας λαμβάνει εκρηκτικές διαστάσεις. Η διεθνής ζήτηση προώθησε την καλλιέργεια της ποικιλίας του «μυρωδάτου» και η εσωτερική κατανάλωση την καλλιέργεια της ποικιλίας «τσεμπέλι».

Το Αγρίνιο αναδεικνύεται σε κέντρο παραγωγής, επεξεργασίας και εμπορίας καπνού.

Ο καπνός το κύριο εξαγωγικό προϊόν του νομού Αιτωλοακαρνανίας, έπρεπε να γίνει αντικείμενο προσεκτικής διαλογής, επεξεργασίας και δεματοποίησης. Για τούτο δημιουργήθηκαν μεγάλες αποθήκες-καπνομάγαζα στην πόλη, στα οποία εργάζονταν εκατοντάδες εργάτες και εργάτριες.

Τα σημαντικότερα κτηριακά συγκροτήματα της πρώτης επεξεργασίας, διαλογής και αποθήκευσης του καπνού στο Αγρίνιο ήταν: οι αποθήκες Αφ. Παπαπέτρου(1923),Αφ. Παπαστράτου (1925), Αφ. Παναγοπούλου (1925), Ηλ. Ηλιού, Κ. Καμποσιώρα, Ι.Κόκκαλη, λίγο αργότερα…

Οι παλιές καπναποθήκες Αδελφών Παπαστράτου, στις οδούς Δεληγιώργη και Παπαθανάση χτίστηκαν την περίοδο του Μεσοπολέμου, περίπου 1920-1925.

Στο εσωτερικό του κτηρίου σχηματίζονται τεράστιες αίθουσες, τα λεγόμενα «σαλόνια», όπου εργάζονταν εκατοντάδες καπνεργάτες και καπνεργάτριες. Σ’ αυτούς τους χώρους γινόταν το ξεφύλλισμα, η διαλογή των καπνόφυλλων, η κατάταξή τους σε ποιότητες και η εμπορική δεματοποίησή τους. Έτσι, ως εμπορικά δέματα μεταφέρονταν στην καπνοβιομηχανία  για την τελική επεξεργασία τους και την παραγωγή τσιγάρων…

Οι καπναποθήκες αυτές εκτός από την ιστορία του καπνού συνδέονται και με την ιστορία του ελληνοϊταλικού πολέμου.

 Στέγασαν το νοσοκομείο του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού. Ακόμα σήμερα ο επισκέπτης διαβάζει σε ορισμένες πόρτες: Θάλαμος « Έλλης», «Κορυτσάς», «Αργυροκάστρου»…

Ο Οδυσσέας  Ελύτης, όπως είναι γνωστό, πολέμησε στο Αλβανικό Μέτωπο ως έφεδρος Ανθυπολοχαγός. Εκεί προσβλήθηκε από τύφο και διακομίστηκε στο νοσοκομείο Ιωαννίνων. Με την κατάρρευση του Αλβανικού μετώπου και την διαταγή για εκκένωση του νοσοκομείου, ο ποιητής μεταφέρθηκε «κακείν κακώς» στο Αγρίνιο. Συγκεκριμένα στις καπναποθήκες Παπαστράτου που είχαν μετατραπεί σε νοσοκομείο για την περίθαλψη των τραυματιών του πολέμου.

 Ο ίδιος σε δημοσιευμένη συνέντευξή του (περιοδικό «Πανσπουδαστική» τεύχος 41, Οκτώβρης 1962) αφηγείται:

«Με βάλανε όπως-όπως σ’ ένα φορείο, που το χώσανε σ’ ένα φορτηγό αυτοκίνητο. Η φάλαγγα από τα Γιάννενα ως το Αγρίνιο πολυβολήθηκε οχτώ φορές από τα στούκας. Οι φαντάροι τρέχανε στα χωράφια, όμως εγώ ήταν αδύνατο να σταθώ όρθιος έστω για μια στιγμή. Τελικά, στο Αγρίνιο, με παρατήσανε σ΄ ένα πεζούλι και φύγανε. Μια καλή κοπέλα, εθελοντής νοσοκόμος με άλλη αποστολή, με βοήθησε και μ’ έσυρε ως το υπόγειο της καπναποθήκης, όπου σωριάστηκα και έμεινα τρεις μέρες»

[απόσπασμα από συνέντευξη του Οδυσσέα Ελύτη].

Μετά την απελευθέρωση το κτήριο επανήλθε στη αρχική του χρήση, μέχρι το τέλος της δεκαετίας του ΄80.Από τότε οι καπναποθήκες μεταφέρθηκαν σε νέο  υπερσύγχρονο κτήριο στο Ζαπάντι.[Είναι το κτήριο το οποίο σήμερα η Philip Morris έχει μετατρέψει σε πανευρωπαϊκό κέντρο  αποθήκευσης καπνού].

Έτσι οι καπναποθήκες αυτές έκλεισαν.

Το 2000 άνοιξαν για να φιλοξενήσουν την αναδρομική έκθεση του Αγρινιώτη ζωγράφου Χρήστου Μποκόρου.

 Από τότε παραμένουν κλειστές, διαλαλώντας εκκωφαντικά με τη σιωπή τους την ιστορία  των μεγάλων καπνεμπόρων  και καπνοβιομηχάνων  Αδελφών Παπαστράτου και  της  γενέτειρας Καπνούπολης! 

Φέτος το καλοκαίρι(2013),όπως πληροφορούμαστε από τον τοπικό Τύπο, οι απόγονοι της οικογένειας, συνεχίζοντας   τις δωρεές τους , παραχώρησαν τη διοίκηση του Ιδρύματος Παπαστράτος και τα δύο κτίρια και 1,5 εκατομμύρια ευρώ σε μετρητά στην πόλη του Αγρινίου…

Στο ίδιο τετράγωνο υπάρχει και ένα δεύτερο κτήριο καπναποθηκών.

 Είναι οι καπναποθήκες Παπαστράτου, οι νεότερες:

Χτίστηκαν στο τέλος της δεκαετίας του ’60.Πρόκειται για ένα  τεράστιο, εξαώροφο κτίριο, το οποίο το 2004 δωρήθηκε από την Εταιρεία στο Δήμο Αγρινίου.

Σήμερα στους χώρους του στεγάζονται κάποιες υπηρεσίες του δήμου Αγρινίου.

Η κ. Έφη Τσακανίκα,  συνεπής στο ραντεβού , μας ξενάγησε στο νεότερο κτήριο. Μας ανέβασε σε όλους τους ορόφους. Τεράστιοι χώροι, άδειοι σήμερα. Μόνο κάποια αντικείμενα ριγμένα   ατάκτως εδώ κι εκεί…

Ένα θρανίο, όπου κάποτε κάθισαν καπνεργάτριες και ξεφύλλισαν καπνόφυλλα,  κατά την παραδοσιακή επεξεργασία του καπνού…

Μια χειροκίνητη μηχανή δεματοποίησης του επεξεργασμένου καπνού… Απομεινάρια  της χρυσής  εποχής του καπνού και της καπνεργασίας…

Βουβά σήμερα τα άλλοτε πολύβουα «σαλόνια» των καπναποθηκών!

Συγκινητική ήταν η πληροφορία της κ. Τσακανίκα ότι έρχονται σήμερα μεγάλοι άνθρωποι στις καπναποθήκες και δακρυσμένοι λένε:

«Να ‘ναι άγιο το χώμα των Παπαστραταίων. Από δω πήραμε σύνταξη και ζούμε!»

Η κ. Τσακανίκα μας οδήγησε μέσω της συνδετικής «γέφυρας» στο παλιό κτήριο. Στο δεύτερο όροφο. Έτσι οι μαθητές είχαν τη δυνατότητα να δουν και να συγκρίνουν την αρχιτεκτονική των δύο κτηρίων. Τα ξύλινα πατώματα και ταβάνια στο παλιό και τα τσιμεντένια  με εξαιρετική μόνωση στο νεώτερο.

Και τα δύο κτήρια εξαιρετικής αρχιτεκτονικής και κατασκευής…

Η θέα από την ταράτσα του εξαώροφου κτηρίου υπέροχη! Τα παιδιά φωτογράφισαν  την κάθε γωνιά και απόλαυσαν τον περιβάλλοντα χώρο από ψηλά!

Προς τιμή των καπνεργατών-καπνεργατριών

Ο μαθητής Σπύρος Σαμαράς κατέγραψε, με παρότρυνσή μου, προφορική συνέντευξη της γιαγιάς του, η οποία εργάστηκε ως καπνεργάτρια στις καπναποθήκες Αδελφών Παπαστράτου. Ο ίδιος διάβασε απόσπασμά της στο χώρο των καπναποθηκών:

«Mε λένε Αικατερίνη Τσάτσου κι γεννήθηκα 23 Φλεβάρη 1932, στον Πόδο Ναυπακτίας. Οι γονείς μου ασχολούνταν με τα χωράφια κι την κτηνοτροφία.

Εργάστηκα στις αποθήκες Παπαστράτου. Η εργασία μου ήταν να επεξεργάζομαι τα ξερά καπνά. Δηλαδή, ανοίγαμε τα δέματα και τα καθαρίζαμε. Στη σειρά που έπρεπε να πάνε, υπήρχε μια μηχανή για το κάθε είδος καπνού. Έπειτα, τα φορτηγά έπαιρναν τις τόγκες, (τα δέματα) κι τις πήγαιναν στην Αθήνα, ώστε να βγουν τα τσιγάρα.

Οι κύριες ασχολίες των κατοίκων εκείνα τα χρόνια ήταν τα κτήματα με τον καπνό, τα σιτάρια, τα καλαμπόκια. Γενικά οι δουλειές εκείνα τα χρόνια ήταν γύρω από τα κτήματα.

Στις καπναποθήκες έπαιρναν δέματα καπνού από τους παραγωγούς και έπειτα τα ξεχώριζαν σε είδη. Αυτά μαζεύονταν σε τόγκες και πήγαιναν στην Αθήνα για να βγουν τσιγάρα.

Οι σημαντικότερες καπναποθήκες εκείνη την εποχή ήταν του Παπαστράτου, του Ηλιού, και Παναγόπουλου.

Οι αδελφοί Παπαστράτου κάνανε πολλές δωρεές στο Αγρίνιο. Έφτιαξαν πάρκο, χάρισαν Γυμναστική Εταιρεία, έφτιαξαν  επίσης γραφεία… κι άλλα.

Σήμερα έχουμε μεγάλη ανάγκη από δωρεές και φιλάνθρωπους, αλλά που να τους βρούμε!

Για τα Παπαστράτεια το μόνο που ξέρω ήταν ότι διοργάνωναν γιορτές. Εγώ λόγω των παιδιών μου και λόγω των δουλειών δεν είχα χρόνο για γιορτές…»

[προφορική συνέντευξη της καπνεργάτριας Αικατερίνης Τσάτσου στον εγγονό της Σπύρο Σαμαρά, μαθητή Β’ τάξης Γυμνασίου. Νοέμβριος 2013]

Oι συμμαθητές του  και  μεις τον χειροκροτήσαμε!

Ελάχιστος φόρος τιμής στους Μεγάλους Ευεργέτες!

 «Πόσα έδωσαν αυτοί οι άνθρωποι στο Αγρίνιο κυρία!»,

αναφώνησε  προχθές αυθόρμητα ο Γρηγόρης, θαυμάζοντας τις δωρεές των Παπαστραταίων και των απογόνων τους…

Η μαθήτρια της Β’ Γυμνασίου Μαρία Σαρδέλη απήγγειλε προς τιμήν των Μεγάλων Ευεργετών το ποίημα της Άννας Βότση-Γιάγκα:

Τιμή στους Ευεργέτες της πόλης μας, τους αδελφούς Παπαστράτου

Περήφανο τ’ Αγρίνιο

για τα λαμπρά παιδιά του,

τα ξακουσμένα τέσσερα

Αδέλφια Παπαστράτου,

που τόσο γενναιόδωρα

τα πλούτη τους σκορπίζουν

και ομορφιά και πρόοδο

στον τόπο μας χαρίζουν.

Πλέκει στεφάνια δάφνινα

δειλά να καταθέσει

στα πόδια αυτών π’ αθάνατοι

στέκουν σ’ αυτή τη θέση…

v      

Οι μαθητές  φωτογράφισαν, βιντεοσκόπησαν το χώρο και κατέγραψαν χρήσιμες πληροφορίες.

Οι καπναποθήκες αποτελούν ένα σημαντικό στοιχείο ταυτότητας της πόλης τους, το οποίο αγνοούσαν.

 Το Πολιτιστικό Πρόγραμμα και η συγκεκριμένη επίσκεψη έδωσαν την ευκαιρία στους μαθητές να προσεγγίσουν την τοπική ιστορία και να αποκτήσουν γνώσεις σ’ ένα άλλο δρόμο, πέρα από το μονόδρομο του σχολείου…

Τα παιδιά τα περίμενε και μια  ευχάριστη έκπληξη:

Στον αύλειο χώρο των καπναποθηκών φέτος, παραμονές Χριστουγέννων στήθηκε παγοδρόμιο! Έτσι δίνεται η ευκαιρία  κατά τη διάρκεια των γιορτών, σε όσους επιθυμούν, για  πατινάζ και διασκέδαση…

Η συνάδελφός μου Αγγελική Δαλιάνη, οι μαθητές κι εγώ ευχαριστήσαμε την καλοσυνάτη κ. Τσακανίκα και επιστρέψαμε στο σχολείο…

Κλείνοντας να πω ότι: ως εκπαιδευτικός εκτιμώ πως μια ξενάγηση στο χώρο των καπναποθηκών είναι το καλύτερο μάθημα τοπικής ιστορίας!

 Συνιστώ στους εκλεκτούς συναδέλφους μου που υπηρετούν στα σχολεία του Αγρινίου, αλλά και της ευρύτερης περιοχής να φέρουν τα παιδιά στις καπναποθήκες!

Θα κλείσω με ένα ποίημα, που έγραψε με αφορμή αυτή την επίσκεψη η   μαθήτρια Μαρία Σαρδέλη:

Καπναποθήκες Παπαστράτου

Στις καπναποθήκες Παπαστράτου πήγαμε,

Όπου πολλά είδαμε και εντυπωσιαστήκαμε.

Το κτήριο μας ενθουσίασε πολύ,

με τη σύγχρονη δομή του και την ωραία κατασκευή!

Θεωρείται κατόρθωμα για την τότε εποχή,

όπου με τη λειτουργία του «έφαγαν» χιλιάδες φτωχοί…

Χρησίμευσε επίσης ως νοσηλευτήριο,

τόσο σημαντικό είναι αυτό το κτήριο…

Διαθέτει ακόμη και καταφύγιο,

όπου η έκτασή του χωράει όλο το Αγρίνιο.

Πολλοί άνθρωποι έβγαζαν το ψωμί τους

Και τώρα όλοι εύχονται την «επανεμφάνισή» τους.

Μακάρι να ξαναλειτουργήσουν,

ώστε χαρά και ευτυχία σε πολλές οικογένειες να ανθίσουν!

[Τα παιδιά επιστρέφοντας στη σχολική αίθουσα πλουσιότερα σε γνώσεις και συναισθήματα, κατέγραψαν τις εντυπώσεις τους και κάποιες προτάσεις αξιοποίησης των καπναποθηκών των αδελφών Παπαστράτου… Βρήκα αρκετά ενδιαφέροντα τα κείμενά τους.

Τα γραπτά και οι φωτογραφίες των μαθητών θα
« ανέβουν» στην ιστοσελίδα της Ομάδας μας:

politistikiomada2gymn@gmail.com

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

Δευτέρα 27 Ιανουαρίου 2014

          Με αφορμή το θέμα του Πολιτιστικού μας προγράμματος διοργανώσαμε μια μικρή και σύντομη, αλλά αξιόλογη παρουσίαση, στο οποίο παρουσιάσαμε το βιβλίου του Ευάγγελου Παπαστράτου < Η δουλειά κι ο κόπος της >.

          Την παρουσίαση αυτή παρακολούθησαν μερικοί μαθητές της Β΄ και Γ΄ τάξης, καθώς ο διευθυντής του σχολείου μας κ. Βάρδιας Ευστάθιος και οι φιλόλογοι, κ. Μαρία Αγγέλη, υπεύθυνη του προγράμματος, κ. Δαλιάνη Αγγελική και κ. Σκεπετάρη Βασιλική.

          Στην παρουσίαση δεν προβάλλαμε μόνο το βιβλίο του Ευάγγελου Παπαστράτου, αλλά θίξαμε θέματα που είχαν να κάνουν με τον τρόπο ζωής, τις αρχές, τισ αξίες, αλλά και γενικότερα θέματα που είχαν να κάνουν με την πορεία της ζωής τους και την βιογραφία της οικογένειας Παπαστράτων.

          Τέλος, κάτι σημαντικό που πρέπει να σημειωθεί είναι η προσοχή και η σοβαρότητα, με την οποία παρακολουθήσαμε την παρουσίαση αυτή. Όλοι οι μαθητές έδειξαν εξαιρετικό ενδιαφέρον από την αρχή ως το τέλος της παρουσίασης. Ο διευθυντής στο τέλος της παρουσίασης έδωσε συγχαρητήρια στην υπεύθυνη του Πολιτιστικού προγράμματος, στις συμετέχουσες καθηγήτριες και σε όλους τους μαθητές της πολιτιστικής ομάδας και τόνισε πως και σήμερα πρέπει να έχουμε αξίες και πρότυπα στη ζωή μας.

          ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ: τις μαθήτριες Δ. Κουτρουμάνου, Κ. Διώτη, Μ. Κουτσομπίνα και την κ. Μ. Αγγέλη που παρουσίασαν το βιβλίο, την συντονίστρια Ε. Κουτούκη, τις συμμετέχοντες καθηγήτριες, το διευθυντή μας, καθώς ακόμα, όλους τους μαθητές για την προσοχή που έδειξαν στη συζήτηση που ακολούθησε.

Εύχομαι και στο μέλλον ανάλογες δραστηριότητες....

Παρά Καλλιρόη,

μαθήτρια της Β΄ τάξης

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ''Η ΔΟΥΛΕΙΑ ΚΑΙ Ο ΚΟΠΟΣ ΤΗΣ'' ''ΑΠΟ ΤΗ ΖΩΗ ΜΟΥ'' (ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ)

 ΓΡΑΦΕΙ Η ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΔΙΩΤΗ,ΜΑΘΗΤΡΙΑ Γ1'

* Ο Αναστάσης Παπαστράτος ήταν ο πατέρας των Αδελφών Παπαστράτου. Παντρεύτηκε την Χαρίκλεια Καββαδία στην ηλικία των τριανταπέντε χρονών και έζησαν μαζί με τα πέντε παιδιά τους στα Καραπανέικα. Μένανε σε ένα σπίτι με νοίκι. Ο Παπαστράτος είχε το μπακάλικό του ακριβώς κάτω από το σπίτι τους. Πέθανε στα σαράντα οκτώ του από διπλή πνευμονία.

* Η Χαρίκλεια Καββαδια, η γυναίκα του Αναστάση, παντρεύτηκε σε ηλικία δέκα-εφτά ετών. Μετά το θάνατο του συζύγου της, δεν πτοήθηκε και σε ηλικία μόλις τριάντα χρονών ανέλαβε να επιβλέπει τα κτήματα, κυρίως τα αμπέλια επειδή ήταν η κύρια πηγή εισοδήματος. 'Ολα της τα παιδιά, της είχαν μεγάλη ευγνωμοσύνη, καθώς με τη θέληση, την αυστηρότητα και την εργατικότητά της κατάφερε να αναθρέψει πέντε αξιοσέβαστα παιδία. Πέθανε το 1950, σε ηλικία ενενηνταδύο ετών, έχοντας κρατήσει μέχρι το τέλος την πνευματική της διαύγεια.

* Ο Επαμεινώνδας Παπαστράτος ήταν ο πρωτότοκος γιος της οικογένειας Παπαστράτου. Όταν τελείωσε το Γυμνάσιο στην Πάτρα, μαζί με τον Γιάννη, τον δεύτερο γιο, πήγαν στην Αθήνα, στο Πανεπιστήμιο. Ο Επαμεινώνδας στη Φυσικομαθηματική Σχολή και ο Γιάννης στη Νομική. Ο πρώτος πήρε το δίπλωμά του με ''άριστα'' και διορίστηκε άμεσα καθηγητής μαθηματικών στον Πλάτανο Ναυπακτίας. Ύστερα από μερικούς μήνες, πέτυχε να κερδίσει υποτροφία και τον έστειλαν στη Γερμανία. Από την Ελλάδα έλειψε πέντε χρόνια. Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα, διορίστηκε στην Εμπορική Σχολή Αθηνών ως καθηγητής εμπορικών. Αργότερα, μετά την ίδρυση της Εταιρίας των αδελφών του, αποφάσισε να γίνει και αυτός μέλος της.

* Ο Γιάννης Παπαστράτος, σε ηλικία 21 ετών εγκαταστάθηκε δικηγόρος στο Αγρίνιο. Όταν προέκυψαν οι Βαλκανικοί Πόλεμοι, ο Γιάννης, αρχικά κατατάχτηκε φαντάρος στο στρατόπεδο της Ηπείρου και πολέμησε στο Γρίμποβο. Στη συνέχεια, λόγω του ότι ήταν δικηγόρος τον απέσπασαν στη δικαστική υπηρεσία και υπηρέτησε στο Στρατοδικείο Φιλιππιάδας και έπειτα στα Γιάννενα. Μετά τον πόλεμο έγινε ο τρίτος συνεργάτης στην εταιρία ''Αδελφοί Παπαστράτου''. Τον Ιούλιο του 1958, σε ηλικία 99 χρονών απεβίωσε.

* Ο Σωτήρης Παπαστράτος ήταν ο τρίτος γιος, και συνεπώς είχε καλύτερες σχέσεις με τον Ευάγγελο εφόσον την παιδική τους ηλικία την πέρασαν παρέα. Όταν έβγαλε την δεύτερη τάξη του Ελληνικού, αποφάσισε να διακόψει τις σπουδές του. Δούλεψε για ένα χρόνο στο φαρμακείο του Δημήτρη Καββαδία, ο ένας από τους δυο αδελφούς της Χαρίκλειας, της μητέρας του Σωτήρη. Έπειτα γύρισε στο σχολείο, πήρε το απολυτήριό του και ξαναγύρισε στο φαρμακείο του θείου του. Όταν έγινε 18 ετών θέλησε να αφήσει το φαρμακείο και να ακολουθήσει το στρατιωτικό στάδιο. Έφτασε ως το βαθμό του επιλοχία και τον απέσπασαν Γραφέα στο Υπουργείο των Στρατιωτικών. Σε ηλικία 26 ετών παραιτήθηκε από το στρατό για να ακολουθήσει το εμπορικό στάδιο. Είχε πολλά προσόντα, τα οποία βοήθησαν να προκόψει η εταιρία και να γίνει υποδειγματικός οργανισμός.

* Η μοναδική αδελφή των αδελφών Παπαστράτου, η Αλεξάνδρα Παπαστράτου παντρεύτηκε το 1904 τον Σπύρο Καψάλη, καθηγητή των μαθηματικών στο Γυμνάσιο του Αγρινίου. Απέκτησε μαζί του τέσσερα παιδιά κορίτσια κι ένα αγόρι, τον Θάνο.

* Ο Ευάγγελος Παπαστράτος, ήταν ο νεότερος από τους αδελφούς. Τελείωσε το σχολαρχείο, πριν ακόμα κλείσει τα δώδεκα με βαθμό ''καλώς''. Θέλησε να ακολουθήσει το πρακτικό στάδιο κι έτσι έπιασε δουλειά σαν μαθητευόμενος στο εμπορικό κατάστημα υφασμάτων του Αναστάσιου Παναγόπουλου. Μέσα από αυτή τη δουλειά, αγάπησε τα καπνά. Έτσι, αποφάσισε να αλλάξει χώρο εργασίας, ο οποίος να σχετίζεται, περισσότερο με τον τομέα που τον ενδιέφερε, τα καπνά. Ο αδερφός του, Γιάννης , του βρήκε μια θέση στην Εταιρία Ρόζη και Βάρναβα. Ο Ανδρέας Ρόζης, ο ένας από τους συνεταίρους, είχε εγκατασταθεί από νεαρή ηλικία στο Αγρίνιο. Ήταν από τα Καλάβρυτα και αυτοδημιούργητος. Δεν άργησε ν'αποκτήσει τη συμπάθεια του κόσμου, εφόσον ήταν φίλεργος, πολύ δραστήριος και προβλέψιμος. Ο άλλος συνέταιρος, ο Αθανάσιος Βαρνάβας ήταν από τη Ναυπακτία. Ήταν εργατικός και λεπτολόγος.

* Στην εταιρία τους, ο Ευάγγελος δούλεψε συνολικά 4 χρόνια. Στο μυαλό του όμως, από το 1906, υπήρχε η ιδέα να γίνει ανεξάρτητος. Έτσι, ζήτησε από τον θείο του Δημήτρη Καββαδία, να εγγυηθεί ώστε να μπορέσει να δανειστεί κάποιο χρηματικό ποσό και αυτός έτσι έκανε. Το 1952, παντρεύτηκε την Καίτη Δαμβέργη, με την οποία απέκτησε μια κόρη, την Χάρη. Σχετικά με την εταιρία, με τη βοήθεια του αδελφού του Γιάννη, απέκτησε τον πρώτο συνεργάτη του, τον Σωτήρη Αυγερινό. Ο Σωτήρης Αυγερινός ήταν αυτοδημιούργητος και τον εκτιμούσαν όλοι πολύ. Έτσι στις 19/07/1906 υπέγραψαν οι δυο, πλέον, συνέταιροι κι έτσι δημιουργήθηκε η εταιρία ''Αυγερινός και Παπαστράτος''. Η εταιρία τους στο πέρασμα του χρόνου προόδευε στον τομέα των καπνών. Η εταιρία έδωσε στον Ευάγγελος την ευκαιρία να ταξιδέψει στο εξωτερικό και να γνωρίσει καινούριες κουλτούρες. Το 1912 κηρύχτηκε γενική επιστράτευση για τον πόλεμο με την Τουρκία, οι δουλείες σταμάτησαν. Το 1918 η εταιρία διαλύθηκε λόγω της άσχημης κατάστασης της υγείας του Αυγερινού, σχηματίστηκε η εταιρία ΄΄Αδελφοί Παπαστράτου'' με πρωτεργάτες τον Βαγγέλη και τον Σωτήρη και στη συνέχεια με τους υπολοίπους αδελφούς. Η εταιρία είχε εξαιρετική απήχηση μέχρι το 1961 όπου υπέστη ζημιές σε βαθμό απειλητικό. Ο Ευάγγελος Παπαστράτος απεβίωσε το 1976 σε ηλικία 89 ετών.

«Η ΔΟΥΛΕΙΑ ΚΑΙ Ο ΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΑΠΟ ΤΗ ΖΩΗ ΜΟΥ»

ΟΝ/ΜΟ: ΚΟΥΤΡΟΜΑΝΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ : ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ

ΤΟΠΟΣ : ΑΘΗΝΑ

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ : ΑΡΧΙΣΕ ΤΟΝ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟ 1944 ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΙΣΤΗΚΕ    ΣΧΕΔΟΝ 20 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ

Με γλώσσα απλή και κατανοητή, ο Ευάγγελος ξεκινάει την ιστορία του. Το όνομά του Ευάγγελος Παπαστράτος, είναι όνομα μεγάλης σημασίας και αξίας στην περιοχή του Αγρινίου.

Η εξιστόρηση της ζωής του, ξεκινά από τα 12 χρόνια του, όπου άρχισε να δουλεύει σε δουλειές του «ποδιού», στο μαγαζί του Αναστάση Παναγόπουλου.

Το πατρικό του σπίτι, βρισκόταν στα Καραπανέικα. Εκεί, βρισκόταν και το μπακάλικο του πατέρα του. Δυστυχώς, όμως τον έχασε πολύ νωρίς. Η μητέρα του, ωστόσο, φρόντισε για την ανατροφή τη δική του και τον αδελφών του, ώστε να γίνουν χρήσιμοι άνθρωποι προς την κοινωνία.

Στις 20 Ιουλίου 1896, ο Ευάγγελος πιάνει δουλειά στο κατάστημα Υφασμάτων του Παναγόπουλου, ενώ παράλληλα ασχολείται και με τον καπνό που εμπορευόταν ο Βασίλης Φαφούτης. Ο Ευάγγελος είχε μεγάλο ζήλο για τα καπνά και παρακολουθούσε το καθετί για τα καπνά.

Από το 1901, δούλεψε στην εταιρεία ΡΟΖΗΣ & ΒΑΡΝΑΒΑΣ. Έχοντας μείνει ικανοποιημένοι οι προϊστάμενοι του από την απόδοσή του, τον έβαλαν να παρακολουθεί και την επεξεργασία των καπνών, και αργότερα και την παραλαβή τους.

Το 1906, σε ηλικία 22 χρονών, αποφάσισε πως έπρεπε να ιδρύσει τη δική του επιχείρηση. Συνεργάστηκε μαζί με τον Σωτήρη Αυγερινό αρχικά με δανεικά χρήματα και δημιούργησαν την εταιρεία «ΑΥΓΕΡΙΝΟΣ & ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ» που απέβλεπε στην πώληση εγχώριων προϊόντων ( κυρίως καπνού ). Αυτή η συνεργασία κράτησε πέντε χρόνια.

Αργότερα, συνεργάτης τους έγινε ο αδελφός του ο Σωτήρης. Το 1910, στο ταξίδι του στη Σμύρνη, έγινε η συνεργασία τους με το εργοστάσιο Κωνσταντίνου στο Ανόβερο της Γερμανίας. Με αυτή τη συνεργασία εκτιμήθηκε ιδιαίτερα ο καπνός του Αγρινίου. Εξαγωγές καπνών γινόταν στη Γερμανία, στην Ολλανδία, αργότερα και στην Αίγυπτο, μέρη που επισκέφθηκε ο Ευάγγελος.

Το 1913, διαλύεται η εταιρεία ΑΥΓΕΡΙΝΟΣ – ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ . Τον ίδιο χρόνο, ιδρύεται η εταιρεία «ΑΔΕΛΦΟΙ ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΥ»                                    (Ευάγγελος, Σωτήρης, Γιάννης και ο Επαμεινώνδας). Το 1914, κηρύσσεται ο Α’ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ. Ο Γιάννης, στέλνεται στη Μακεδονία να υπηρετήσει, ενώ ο Ευάγγελος και ο Σωτήρης μένουν στην Πάτρα.

Τον Ιούλιο του 1930, ιδρύεται η Βιομηχανία Καπνών Παπαστράτος Ανώνυμος Βιομηχανική Εταιρεία Σιγαρέτων (ΠΑΒΕΣ), η οποία απέβλεπε στη βιομηχανία του καπνού και στο εμπόριο των προϊόντων του, γεγονός σημαντικό για την οικογένεια Παπαστράτου.

1^η Σεπτεμβρίου 1939, κηρύσσεται ο Β’ Παγκόσμιος, προξενώντας στασιμότητα στο εμπόριο.  Στις 23 Νοεμβρίου 1940, ο Σωτήρης πεθαίνει σε ηλικία 57 ετών . Στις 28 Οκτωβρίου, έρχεται ο Μουσολίνι να καταλάβει την Ελλάδα. Βρίσκεται αντιμέτωπος όμως, με το ηρωικό «ΟΧΙ» του Μεταξά και των Ελλήνων. Τον Απρίλη του 1941, ακολουθεί η επίθεση των Γερμανών και η εισβολή των Ναζί. Οι Ναζί δέσμευσαν τα αποθέματα των καπνών.

Το 1950, πεθαίνει η μητέρα του. Τον Ιούνιο του 1953, ακολουθεί ο θάνατος του μεγαλύτερου αδελφού του Επαμεινώνδα. Το 1958, πεθαίνει και ο Γιάννης. Μετά τον θάνατο των αδελφών του, ενώθηκε επαγγελματικά με τα ανίψια του Τάσο και Θάνο.

Στον επίλογό του, αναφέρει συνοπτικά κάποια συμπεράσματα που έβγαλε από τα βιώματα της ζωής του και θέλησε μέσω του βιβλίου του να περάσει στους αναγνώστες και ιδιαίτερα στους νέους ανθρώπους που βγαίνουν για πρώτη φορά στη βιοπάλη:

Πρώτα τονίζει, την σημαντικότητα της αλληλο – υποστήριξης  των μελών μιας οικογένειας. Έπειτα, επισημαίνει, πως με εργατικότητα, επιμονή, υπομονή και τιμιότητα θα πετύχει κάποιος τους στόχους του. Για να πετύχει όμως, πρέπει να έχει και πειθαρχία και θέληση να θυσιάσει ορισμένα πράγματα για τους στόχους του. Επίσης, αναφέρει έντονα, πως οι νέοι δεν πρέπει να έχουν πόθο μονο ως προς την οικονομική επιτυχία, πρέπει να έχουν ζήλο γι’ αυτό που κάνουν. Να μην φοβούνται την αποτυχία, να μαθαίνουν από αυτήν και να διακρίνουν την τύχη τους. Ακόμα, πολύ σημαντικό είναι να μπορούν να προσφέρουν όταν και όσο μπορούν. Τέλος, χρειάζεται να δουλεύουν σκληρά, να μην τεμπελιάζουν, γιατί «οι άνθρωποι είναι από τις μηχανές που πρέπει να δουλέψουν για να λειτουργήσουν, αν σταματήσουν, σκουριάζουν και καταστρέφονται».